Í næsta mánuði verður Verkalýðsfélag Akraness nírætt og er vinna nú hafin við útgáfu afmælisblaðs sem mun koma út í kringum afmælið. Í blaðinu verða viðtöl, myndir, fréttir og sögumolar af ýmsum toga.

Félagsmenn sem luma á efni í blaðið, myndum eða frásögnum eru hvattir til að hafa samband við skrifstofu félagsins í síma 430 9900 eða senda póst á This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..

Þegar betur er rýnt í fjárlagafrumvarpið kemur í ljós að enn og aftur er ráðist á þá sem síst skyldi, semsagt íslenskt verkafólk. Í frumvarpinu kemur fram að hætta eigi greiðslum af hálfu hins opinbera til jöfnunar á örorkubyrði lífeyrissjóða en skerða á þessar greiðslur um 20% á næsta ári og svo 20% næstu 5 árin þannig að árið 2019 muni greiðslur vegna jöfnunar á örorkubyrði lífeyrissjóða heyra sögunni til.

Ekki er víst að allir geri sér grein fyrir hvað þetta þýðir. Jú, þetta þýðir á mannamáli að lífeyrisréttindi, sérstaklega verkafólks, munu 100% verða skert enn frekar en orðið er. Jöfnun á örorkubyrði lífeyrissjóðanna var sett á einfaldlega vegna þess að örorkubyrðin leggst misjafnlega þungt á lífeyrissjóði og getur numið allt frá 6% upp í 43% af lífeyrisgreiðslum sjóðanna. Á þessu sést hversu misjafnlega örorkubyrðin leggst á lífeyrissjóðina.

Þær bláköldu staðreyndir liggja fyrir, að örorkubyrðin er lang lang mest hjá lífeyrissjóðum sem íslenskt verkafólk á aðild að. Í dag eru yfir 18.000 öryrkjar sem fá greiðslur frá lífeyrissjóðunum og sem dæmi þá eru greiðslur vegna örorku í lífeyrissjóði sem félagsmenn í Verkalýðsfélagi Akraness tilheyra um 32% af heildargreiðslum út úr sjóðnum. Já takið eftir, 32%.

Því miður er það bláköld staðreynd að öryrkjum hefur fjölgað gríðarlega á undanförnum árum og nægir að nefna í því samhengi að árið 2006 voru öryrkjar 13.000 en eru í dag komnir yfir 18.000 og hefur því fjölgað um 38% á þessum árum. Þetta er grafalvarleg þróun því aukning á örorkubyrði sjóðanna þýðir ekkert annað heldur en skerðingu fyrir þá sem eru greiðendur inn í lífeyrissjóðina. Jöfnun örorkubyrði var sett á vegna þess hversu misþungt örorkulífeyrisgreiðslur falla á lífeyrissjóðina og þótti rétt á sínum tíma að jafna þennan aðstöðumun sem sjóðirnir búa við. En nú á semsagt að hverfa frá því og það mun klárlega bitna langharðast á ófaglærðu íslensku verkafólki þar sem örorkubyrðin er langmest.

Hvaða sanngirni er fólgin í því að íslenskt verkafólk þurfi sjálft að samtryggja sig í gegnum sína lífeyrissjóði eins og nú er gert? Í huga formanns VLFA er krafan skýr, örorkuþátturinn skal fara yfir til ríkisins enda hlýtur það að vera hlutverk samfélagsins alls að sjá um að tryggja sína þegna fyrir meðal annars örorku. Ekki er hægt að hafa þetta eins og er í dag þar sem örorkubyrðin er afar mismunandi eftir atvinnugreinum, menntun og öðru slíku sem leiðir klárlega til þess að skerða þarf réttindi hjá ófaglærðu fólki meira heldur en hjá öðrum vegna mikillar örorkubyrði. 

Það er óhætt að segja að árásum stjórnvalda á kjör verkafólks ætli seint að linna. Í fyrra var verkafólk með tekjur undir 250.000 kr. á mánuði skilið eftir þegar kom að skattalækkunum og nú stendur til að hækka matarskattinn sem klárlega mun bitna harðast á tekjulitlu verkafólki enda notar það hlutfallslega mest af sínum ráðstöfunartekjum til matarinnkaupa. Og svo bætast þessar árásir núna við þar sem jöfnun greiðsla vegna örorkubyrði lífeyrissjóðanna á að leggjast af í áföngum sem klárlega mun bitna hvað harðast á íslensku verkafólki. Nú er mál að linni.

Nú liggur fyrir að einungis nokkrir mánuðir eru þar til kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði renna út en það verður í lok febrúar á næsta ári. Öll munum við hvernig síðustu kjarasamningar fóru þar sem verkafólki var gert skylt að taka laun eftir svokallaðri samræmdri launastefnu. Launastefnu sem kvað á um 2,8% hækkun þó að lágmarki 9.750 kr. Atvinnurekendur stóðu á öskrum og sögðu að það yrði að semja um hófstilltar launahækkanir sem myndu gilda fyrir allan íslenskan vinnumarkað. Þeir réðust í mikla auglýsingaherferð þar sem þessum skilaboðum var komið skýrt á framfæri og ef ekki yrði farið eftir þeim myndi stefna hér í óðaverðbólgu að þeirra sögn. Því miður tók forysta Alþýðusambandsins undir þessa hræðslutaktík Samtaka atvinnulífsins og því fór sem fór.

Hinsvegar kemur núna í ljós eins og nánast alltaf þegar kemur að því að semja um kjör handa íslensku verkafólki. Þá standa greiningadeildir bankanna, Seðlabankinn, stjórnmálamenn, Samtök atvinnulífsins og segja hófstilltar launahækkanir eru það sem til þarf til að viðhalda stöðugleika. En málið er að það eru alltaf þeir sömu sem þurfa að axla þessa ábyrgð, með öðrum orðum íslenskt verkafólk. Það liggur nefnilega fyrir að nánast allir sem sömdu á eftir almennu verkafólki fengu langtum hærri launahækkanir. Nýjasta dæmið er að 6 æðstu stjórnendur Haga fengu samanlagt í laun og bónusgreiðslur á árinu 2013 240 milljónir króna sem gerir að meðaltali í kringum 40 milljónir á hvern stjórnanda. Semsagt 3 milljónir á mánuði. Þetta var samræmda launastefnan hjá forsvarsmönnum Haga en rétt er að geta þess að íslenskir launþegar eiga Haga að stærstum hluta eða um 50% í gegnum sína lífeyrissjóði. 

Það kom líka fram í Tekjublaði Frjálsrar verslunar að millistjórnendur íslenskra fyrirtækja hækkuðu um 600.000 kr. á mánuði á síðasta ári. Á þessu sést hversu grimmileg misskiptingin og óréttlætið í íslensku samfélagi er. Og að er morgunljóst í huga formanns Verkalýðsfélags Akraness að nú verður látið sverfa til stáls í komandi kjarasamningum. Nú verða sóttar alvöru leiðréttingar til handa verkafólki því á sama tíma og stjórnendur fyrirtækja taka sér hundruð þúsunda hækkanir á mánuði var verkafólki gert skylt að þiggja einungis rúmar 9.000 kr. í hækkun á mánuði.

Formaður biðlar til íslensks verkafólks vítt og breitt um landið að standa nú þétt saman og mæta á fundi í sínu stéttarfélagi og krefjast þess að laun verkafólks verði leiðrétt svo um munar í komandi kjarasamningum enda liggur fyrir að fjöldi atvinnugreina hefur fulla burði til að skila ávinningnum til verkafólks. Nægir að nefna í því samhengi alla þá sem starfa hjá fyrirtækjum tengdum útflutningi enda er vöxtur til dæmis ferðaþjónustunnar gríðarlegur um þessar mundir að ógleymdri mjög góðri afkomu sjávarútvegsfyrirtækja en nýlega skilaði Samherji 22 milljarða hagnaði eftir skatta. Nú skal látið sverfa til stáls, stöndum saman og leiðréttum launakjör íslensks verkafólks.  

Í dag á heiðursfélaginn og verkalýðsfrömuðurinn Garðar Halldórsson 90 ára afmæli, en hann er fæddur þann 8. september 1924 og er því jafnaldri félagsins, en Verkalýðsfélag Akraness var stofnað þann 14. september 1924 og verður því einnig nírætt á árinu.

Garðar fluttist til Akraness árið 1968 og hóf stöf í sútunarverksmiðju þar sem hann komst fljótt í kynni við Skúla þórðarson, þáverandi formann Verkalýðsfélags Akraness. Garðar skráði sig strax í Verkalýðsfélagið, sótti fundi og fylgdist vel með starfinu og ekki leið á löngu þar til hann var orðinn formaður Verkamannadeildarinnar og síðar tók hann sæti ritara í aðalstjórn félagsins. Garðar tók virkan þátt í starfi félagsins fram til 1990 og starfaði einnig hjá Lífeyrissjóði Vesturlands um langa hríð.

Garðar hefur ætíð verið iðinn við að semja ljóð og tækifærisvísur og þau verið birt í félagsblöðum og víðar. Í 50 ára afmælisriti Verkalýðsfélags Akraness birtist þetta fallega ljóð eftir Garðar:

Vorþrá

Ó, fagra vor, ég þrái komu þina,

ég þrái ilm frá blómum jarðar minnar,

sem endurvakin vegna komu þinnar,

varpa fegurð yfir götu mína.

Nú bíð ég þín og bráðum fer að hlýna,

bráðum munt þú koma yfir hafið

og lífið allt í arma þína vafið

á andartaki skynjar köllun sína.

Eitt andartak, - svo verður þú að víkja

og varmi þinn og birta er á förum.

hver dagur verður aðeins skuggaskil -

og vetrarmögn í veröld okkar ríkja.

Þó veitist létt að mæta bágum kjörum

ef hjartað geymir von um vorsins yl.

Stjórn Verkalýðsfélags Akraness óskar Garðari innilega til hamingju með daginn, með þökk fyrir hans framlag í baráttunni fyrir bættum kjörum íslenskrar alþýðu.