Nú er liðinn einn mánuður frá því að kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði runnu út og þolinmæði íslensks verkafólks gersamlega að þrotum komin. Þó nokkur fjöldi félagsmanna Verkalýðsfélags Akraness er uggandi vegna þess hversu hægt þessar viðræður ganga. Verkafólk minnist þess að þegar síðast var samið þá tók það rúma tvo mánuði, án þess að samningarnir hefðu neina afturvirkni.

Formaður Verkalýðsfélags Akraness telur að slíkt komi ekki til greina í komandi kjarasamningum og það verður að gera þá skýlausu kröfu að sá kjarasamningur sem nú er verið að móta gildi frá 1. janúar, eða nánar frá þeim tíma sem síðasti kjarasamningur rann út.

Það er ljóst að atvinnurekendur spara sér hundruðir milljóna ef kjarasamningur gildir ekki frá því að eldri samningur rann út og er óvarlegt að áætla að sú upphæð geti numið a.m.k. hálfum milljarði fyrir hvern mánuð sem samningar dragast á langinn. En að sjálfsögðu er erfitt að nefna nákvæmlega hversu háa upphæð atvinnulífið sparar sér með töfinni.

Á þessari forsendu verður að gera þessa skýlaust kröfu sem áður hefur komið fram.

Í næstu viku verður væntanlega reynt til þrautar hvort samningar takist eða ekki og er það mat formanns að það sé skylda okkar að nota næstu viku í þá vinnu. Það er ekki hægt að bjóða íslensku verkafólki upp á það lengur hversu hægfara þessar viðræður hafa gengið. Nú verða Samtök atvinnulífsins að sýna fullan samningsvilja. Ef ekki, þá er fátt annað í stöðunni en að undirbúa aðgerðir til að knýja fram nýjan samning.

Rétt er að það komi fram að það eru þættir sem hafa þokast síðustu daga eins og t.d. forsenduákvæði og tímalengd samningsins. En aðalmálið er eftir, sem er að sjálfsögðu launaliðir samningsins.

Halldór Grönvold aðstoðarframkvæmdastjóri ASÍStarfsmenn landvinnslu HB Granda á Akranesi fengu seint í gærkveldi send heim til sín uppsagnarbréf. Hefur stjórn fyrirtækisins því hafnað þeirri beiðni Verkalýðsfélags Akraness, trúnaðarmanna, forseta ASÍ og miðstjórnar Alþýðusambands Íslands að fresta áðurnefndum uppsögnum á meðan það upplýsinga- og samráðsferli sem lög um hópuppsagnir kveða skýrt á um verði klárað.

Það verður að teljast ótrúleg framkoma og virðingarleysi af hálfu forsvarsmanna HB Granda að hunsa lög um hópuppsagnir með jafn skýrum hætti og nú hefur gerst.  Það liggur fyrir að málið mun enda fyrir dómstólum.  Rætt var við Halldór Grönvold aðstoðarframkvæmdastjóra ASÍ í kvöldfréttum ríkissjónvarpsins í gær um málefni HB Granda.  Hægt að horfa með því að smella á HÉR

Alþýðusamband Íslands lítur þetta mál mjög alvarlegum augum sérstaklega í ljósi þess að upplýsinga- og samráðsferli í tengslum við hópuppsagnir telst til mikilvægra lögbundinna réttinda launafólks.  Formaður hefur verið í sambandi við ASÍ í morgun og væntanlega mun sambandið sjá um að reka málið fyrir dómstólum fyrir hönd Verkalýðsfélags Akraness.

Uppsagnir allra starfsmanna HB Granda í landvinnslu fyrirtækisins hér á Akranesi hafa verið mikið í fréttum undanfarna daga.  Verkalýðsfélag Akraness og bæjarstjórn Akraneskaupstaðar telja að með uppsögnunum sé stjórn HB Granda í raun að semja lokakaflann í 100 ára atvinnusögu útgerðar og fiskvinnslu á Akranesi.

Verkalýðsfélag Akrnaess hefur mótmælt áðurnefndum uppsögnum harðlega og telur jafnframt forsvarsmenn HB Granda hafi gróflega brotið lög um hópuppsagnir með því að viðhafa ekki það samráð sem getið er um í 5. gr. laganna.

Formaður félagsins hefur verið í sambandi við lögfræðideild ASÍ vegna þessa máls og eru lögfræðingar ASÍ sammála túlkun Verkalýðsfélags Akrnaess um að fyrirtækið hafi brotið lög um hópuppsagnir. 

Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ, sendi forsvarsmönnum HB Granda bréf í dag þar sem skorað er á forsvarsmenn fyrirtækisins að hefja hið lögbundna samráðsferli og fresta öllum uppsögnum starfsmanna á meðan samráðsferlið stendur yfir við trúnaðarmenn og Verkalýðsfélag Akrnaess.  Það kemur einnig fram í bréfi forseta ASÍ til HB Granda að réttur starfsmanna til upplýsinga og samráðs í tengslum við hópuppsagnir telst til mikilvægra lögbundinna réttinda launafólks og ASÍ líti það alvarlegum augum þegar þau eru sniðgengin með jafn skýrum hætti og hér virðist eiga við.

Málefni HB Granda voru einnig til umfjöllunar á miðstjórnarfundi Alþýðusambands Íslands í dag en á þeim fundi var samþykkt eftirfarandi ályktun:

Ályktun miðstjórnar ASÍ um hópuppsagnir hjá HB Granda á Akranesi

"Miðstjórn Alþýðusambands Íslands mótmælir því harðlega að ekki skuli farið að leikreglum við framkvæmd hópuppsagna 59 starfsmanna HB Granda hf. á Akranesi en athygli ASÍ hefur verið vakin á því, að mjög alvarlega hafi verið brotið gegn málsmeðferðarreglum laga um hópuppsagnir nr. 63/2000. 

Samkvæmt þeim upplýsingum sem ASÍ hefur aflað sér, hefur fyrirtækið ekki viðhaft lögbundið samráð eða látið trúnaðarmönnum starfsmanna í té skriflegar upplýsingar um fyrirhugaðar uppsagnir. Meðan svo er, er óheimilt að tilkynna starfsmönnum um uppsagnir á ráðningarsamningum.

 Miðstjórnin ASÍ leggur áherslu á að lögbundinn réttur starfsmanna til upplýsinga- og samráðs í tengslum við hópuppsagnir telst til mikilvægra réttinda launafólks og ASÍ lítur það alvarlegum augum þegar þau eru ekki virt. 
Miðstjórnin telur mikilvægt að samstaða náist í atvinnulífinu nú þegar mæta þarf erfiðleikum vegna niðurskurðar á aflaheimildum og þegar þeim erfiðleikum sé mætt verði í hvívetna farið að þeim samningum og lögum sem í gildi eru".

Á þessu sérst að ASÍ er algerlega sammála Verkalýðsfélagi Akraness um að HB Grandi hafi brotið lög um hópuppsagnir og nú er bara að sjá hvort stjórn fyrirtækisins fresti áðurnefndum uppsögunum starfsmanna á Akranesi og hefji og klári það upplýsinga- og samráðsferli sem lögin kveða skýrt á um.  Ef fyrirtækið frestar hins vegar ekki áðurnefndum uppsögnum, þá liggur það hvell skýrt fyrir að Verkalýðsfélag Akraness mun fara með málið fyrir dómstóla.

Fjallað var um málið í kvöldfréttum sjónvarpsins og er hægt að horfa á fréttina með því að smella hér

Bæjarstjórn Akraness boðaði til fundar í gær með formanni félagsins, þingmönnum Norðvestur-kjördæmis og stjórn HB Granda. Það er skemmst frá því að segja að stjórn HB Granda virti boð bæjarstjórnar að vettugi en sendi hins vegar forstjóra fyrirtækisins Eggert B Guðmundsson á fundinn.

Það er óhætt að fullyrða að þetta hafi verið átakafundur en formaður félagsins fór ítarlega yfir þær uppsagnir sem nýverið hafa verið kynntar og kom fram í máli formanns að félagið telur að forsvarsmenn fyrirtækisins hafi brotið lög um hópuppsagnir með því að uppfylla ekki ákvæði um upplýsinga- og samráðferli eins og lögin kveða á um. Því til viðbótar kom fram hörð viðbrögð bæjarstjórnarmanna við því virðingarleysi sem forsvarsmenn HB Granda hafa sýnt bæjaryfirvöldum en þeir hafa ekki virt þá viðlits.

Það var afar athyglisvert að heyra bæði stjórnarþingmenn sem og þingmenn stjórnarandstöðunnar gefa sterklega í skyn að nú sé kominn tími til að endurskoða fiskveiðistjórnunarkerfið vegna þeirra gríðarlegu uppsagna sem dunið hafa yfir fiskvinnslufólk vítt og breitt um landið. Það er algerlega ljóst að mati formanns að það fiskveiðistjórnunarkerfi sem nú er við lýði sé meginorsök þess mikla byggðavanda sem nú blasir við. Einnig benti formaður á að það væri með ólíkindum að sjávarútvegsráðherra skuli hafa afnumið 10% álag á gámafisk en á árinu 2006 voru flutt út yfir 50.000 tonn í gámum. Þess vegna hefði verið mjög gott að koma þessu hráefni til vinnslu hér á landi og hefði það dregið úr þeim vanda sem nú steðjar að vegna aflasamdrátts. Þess vegna skorar formaður á sjávarútvegsráðherra að endurskoða afnám þessa álag og nær væri að ívilna þeim útgerðum sem kjósa að landa öllum sínum afla hérlendis. Gæti slíkt verið partur af mótvægisaðgerðum ríkisstjórnarinnar.

Formaður greindi einnig frá því að það hefðu tapast yfir 150 störf á Akranesi frá sameiningu Haraldar Böðvarssonar við Granda sem sýnir hversu illa við Skagamenn höfum farið út úr þessari sameiningu og munu bæjarbúar berjast af alefli við að fá þessari ákvörðun breytt enda eru allar rekstrarforsendur sem mæla með hagkvæmni þess að reka landvinnsluna hér á Akranesi.

Eftir fundinn skoraði bæjarstjórn á stjórn Faxaflóahafna og stjórn HB Granda hf. að taka upp þráðinn frá því sem frá var horfið í ágúst s.l. um flutning fyrirtækisins til Akraness.  Í stofnsamningi Faxaflóahafna er kveðið á um að efla Akranes sem fiskihöfn. Hefur bæjarstjórn Akraness krafist þess að við þetta verði staðið.

Fjallað var um fundinn á morgunvaktinni og er hægt að hlusta á viðtöl með því að smella hér.  Einnig var fjallað um málefni HB Granda í hádegisféttum á rás 1.  Hægt að hlusta hér