Í dag var undirritaður kjarasamningur milli samtaka sjómanna (FFSÍ, SSÍ og VM) annars vegar og Landssambands smábátaeigenda hins vegar. Kjarasamningurinn tekur gildi þann 1. janúar 2008.
Fram til þessa hefur ekki verið í gildi kjarasamningur fyrir sjómenn á smábátum. Verkalýðsfélag Akraness fagnar þessum tímamótum þar sem um er að ræða fyrsta heildarkjarasamningurinn í sögu landssambandsins. 

Í dag eru þónokkrir smábátasjómenn sem eru félagsmenn Verkalýðsfélags Akraness.  Það er ljóst að þessi kjarasamningur mun eyða þeirri réttindaróvissu sem oft hefur ríkt hjá smábátasjómönnum.

Aðilar að samningum eru Landssambands smábátaeigenda annars vegar og Farmanna- og fiskimannasambands Íslands (FFSÍ), Sjómannasambands Íslands (SSÍ) og VM- Félags vélstjóra og málmtæknimanna hins vegar.
Samninginn í heild sinni má nálgast hér

Eins og fram hefur komið hér á heimasíðunni hefur Verkalýðsfélag Akraness að undanförnu haft til rannsóknar málefni starfsmanna Hótels Glyms.

Aðalatriðið í málflutningi forsvarsmanna Glyms virðist vera fólgið í því að Verkalýðsfélag Akraness eigi ekki aðild að þessu máli heldur sé það Stéttarfélag Vesturlands. Það er algjört aukaatriði hvaða stéttarfélag vinnur að þessum grófu félagslegu undirboðum sem þarna eiga sér stað. Ástæða þess að Verkalýðsfélag Akraness kom að þessu máli var sú að starfsmenn hótelsins óskuðu sjálfir eftir því og Verkalýðsfélagi Akraness ber siðferðisleg skylda til að koma til hjálpar fólki sem óprúttnir atvinnurekendur níðast á. Sem dæmi þá hefur Verkalýðsfélag Akraness innheimt vegna félagslegra undirboða 6,2 milljónir á síðastliðnum þremur árum.

Í þessu tiltekna máli, sem er eitt það versta sem formaður hefur séð, hefur komið í ljós að verið er að borga starfsfólki langt undir lágmarkslaunum, allt niður í 317 kr. á tímann. Engin yfirvinna er greidd þótt unnið sé allt að 300 tíma á mánuði. Hvíldarákvæði eru virt að vettugi. Engar desember- eða orlofsuppbætur hafa verið greiddar fyrr en nú. Launaseðlar hafa ekki borist starfsfólki fyrr en nú. Dæmi eru um að unnið sé mánuðum saman án nokkurrar greiðslu, aðeins gegn fæði og húsnæði. Starfsfólk þarf að greiða allt að 70.000 kr á mánuði fyrir fæði og húsnæði þrátt fyrir að frítt fæði á vinnutíma sé tiltekið í kjarasamningum og húsnæðið sé herbergi á hótelinu sé það laust. Sé það ekki laust þarf starfsfólkið að flytja sig um herbergi, jafnvel oft á viku.

Þessi atriði, og fleiri til, bað starfsfólk hótelsins Verkalýðsfélag Akraness um að fara yfir fyrir sig og sækja leiðréttingu fyrir sína hönd. Í þeim tilgangi veitti það félaginu skriflegt umboð sitt.

Hægt er að lesa meira með því að smella á meira.

Í málum sem þessum er kallað eftir upplýsingum frá vinnuveitendum s.s. tímaskriftum, vinnuseðlum og öðrum gögnum sem nauðsynleg þykja. Það er ekki flókið reikningsdæmi að taka saman unna tíma og finna það út hvað starfsfólk á inni hjá vinnuveitanda en öflun þessara ganga er þó nauðsynleg forsenda þess.

Í þessu máli gekk Verkalýðsfélagi Akraness vægast sagt illa að afla þessara gagna. Launaseðlar og tímaskriftir fengust ekki frá hótelinu og ástæðan sem gefin var upp fyrir því var sú að starfsmenn hótelsins væru ekki félagar í Verkalýðsfélagi Akraness þrátt fyrir að það kæmi fram á þeim launaseðlum sem félagið hefur undir höndum. Formaður komst síðan að því að stéttarfélagsgjöldum hafði aldrei verið skilað af starfsmönnunum, hvorki til Verkalýðsfélags Akraness né í önnur félög og hefur það nú verið staðfest af endurskoðanda Hótels Glyms í pósti sem barst formanni í dag. Hægt er að skoða tölvupóstinn hér.

Maður spyr sig, fyrst bókarinn segir í póstinum að í september hafi verið ákveðið að skila stéttarfélagsgjöldum fyrst þá, hvað með þessi gjöld fyrir alla hina mánuðina og árin? Þessi játning bókarans um að ekki hafi verið greidd stéttarfélagsgjöld fyrr en nú í september sýnir hvers lags starfssemi þarna er rekin.

Í fjölmiðlum hafa hótelhaldarar sagst ekkert hafa að fela í þessu máli, en grunsemdir um annað hljóta að vakna þegar fyrirspurnir félagsins valda þvílíku fjaðrafoki að starfsmenn verkalýðsfélagsins hafa vart komist í annað eins. Kallar hótelhaldarinn þetta ekkert að fela?

Viðbrögð hótelhaldara hafa verið með ólíkindum. Gögnunum sem Verkalýðsfélag Akraness hafði krafist af hótelinu var aldrei skilað. Hins vegar voru starfsmenn kallaðir saman til starfsmannafundar á sunnudaginn síðastliðinn þar sem þeir voru krafðir afsökunarbeiðnar fyrir að hafa haft samband við Verkalýðsfélag Akraness! Þeir sem ekki báðust afsökunar þurftu að hætta strax og taka saman föggur sínar og yfirgefa svæðið. Þeir aðilar hafa nú þegar yfirgefið landið og eru án efa ólíklegir til að minnast veru sinnar hér á landi á jákvæðan hátt. Á fundinum var starfsfólk einnig þvingað til að skrifa undir afturköllun á umboði til Verkalýðsfélags Akraness, umboði sem félagið hafði þegar fengið undirritað hjá starfsmönnum, og starfsfólki Verkalýðsfélags Akraness gerð grein fyrir því að hafa ekki frekari afskipti af málinu. Málinu er síðan, að sögn hótelhaldara, beint til Stéttarfélags Vesturlands í Borgarnesi til frekari málsmeðferðar. Er það trúverðugt að hinir erlendu starfsmenn Glyms hafi upp á sitt eigið einsdæmi krafist að Verkalýðsfélag Akraness að hætti afskiptum af málinu? Þessir sömu starfsmenn sem grátbáðu félagið um hjálp? Svar formanns er skýrt: Nei. Þarna var starfsfólkið beitt grófum þvingunum.

Það er auðséð af viðbrögðum hótelhaldara að þau hafa heldur betur ýmislegt að fela. Auk þess er klárt mál að afskipti hótelhaldara af starfsfólki þeirra stangast á við lög. T.a.m. er í lögum um stéttarfélög og vinnudeilur skýrt kveðið á um að atvinnurekendum sé óheimilt að hafa áhrif á afskipti starfsmanna sinna af stéttarfélögum eða vinnudeilum. Það er ekki af ástæðulausu að þetta sé sérstaklega tiltekið í lögunum og augljóst er að þessi grein laganna ekki síður við í dag en hún gerði árið 1938 þegar lögin voru sett.

Það skiptir Verkalýðsfélag Akraness engu máli þó Stéttarfélag Vesturlands hafi fengið málið til meðferðar. Aðalmálið er að þessum grófu félagslegu undirboðum sem hafa verið við lýði á Hótel Glymi linni sem allra, allra fyrst og starfsmenn fái leiðréttingu sinna launa. Um það snýst þetta mál. 

Eins og fram kom hér á heimsíðunni í gær þá hefur félagið á undanförnum dögum verið að rannsaka málefni er lúta að félagslegum undirboðum gagnvart erlendum starfsmönnum sem starfa hér í nágrenni við Akraness.

Formaður félagsins ásamt pólskum túlki og starfsmanni VLFA voru búin að funda með þeim erlendu starfsmönnum sem um ræðir í tvígang og á þeim fundum kom í ljós að verið var að brjóta gróflega á þeirra réttindum.  Í kjölfarið veittu erlendu starfsmennirnir  Verkalýðsfélagi Akraness fullt og ótakmarkað umboð til að gæta sinna hagsmuna gagnvart vinnuveitanda sínum.

Formaður félagsins var ekki tilbúinn í gær að upplýsa um hvaða fyrirtæki væri að ræða þar sem félagið var enn að rannsaka málið og reyna að fá fyrirtækið til að afhenda gögn t.d. launaseðla og tímaskýrslur.  Hins vegar var viðtal við Hansínu B. Einarsdóttur á fréttastofu Ruv í gær þar sem hún staðfesti að það væri Hótel Glymur sem Verkalýðsfélag Akraness væri að rannsaka, en Hansína er hótelstjóri hjá Glymi.

Hægt er að lesa meira með því að smella á meira.

Hansína B Einarsdóttir sagði í áðurnefndu viðtali við fréttastofu að ásakanir um félagsleg undirboð væru fleipur. Hún sagði ráðningarsamninga staðfesta af Vinnumálastofnun og ef Vilhjálmur héldi því fram að verið væri að svindla á starfsfólki væri hann í raun að draga um hæfni starfsmanna Vinnumálastofnunar í efa.

Þessum ummælum er fljótsvarað. Rétt er það að Vinnumálastofnun staðfestir að ráðningarsamningar uppfylli kjarasamninga. Í þessu tilfelli er það hins vegar svo að þeir ráðningarsamningar sem Glymur skilaði inn til Vinnumálastofnunar eru alls ekki þeir sömu og starfsfólkið er að vinna eftir, enda hefur lögfræðingur Samtaka Atvinnulífsins staðfest við formann að ráðningarkjör starfsmanna Glyms séu of lág.

Í viðtalinu sagði hótelstýran einnig að formaður VLFA hafi ítrekað ónáðað starfsmenn sína, m.a. bankað upp á í þeirra bústað. Átaldi hún vinnubrögð formanns og sagði þau algjörlega ólíðandi.

Hið sanna er að Verkalýðsfélag Akraness fékk í síðustu viku alvarlega ábendingu um að verið væri að brjóta gróflega á þessu fólki og af þeim sökum setti formaður sig í samband við starfsmennina. Átti formaður og starfsmaður félagsins mjög góða fundi með starfsmönnum og á þeim fundum fékk formaður fjölmargar spurningar er lúta að réttindum starfsfólksins. Formaður fékk afhent þau gögn sem þau höfðu og veittu þau einnig félaginu, eins og áður hefur komið fram, fullt umboð til að gæta sinna hagsmuna gagnvart atvinnurekanda sínum.

Rétt er að geta þess að upphaf þessa máls má rekja til 24. ágúst sl. en þá barst tölvupóstur frá Póllandi þar sem óskað var eftir því að skoðað væri hvort verið væri að brjóta á starfsmönnum Hótelsins. Hægt er að skoða þennan tölvupóst með því að smella hér. Verkalýðsfélag Akraness lét þá þegar Stéttarfélag Vesturlands vita af þessu máli þar sem Glymur er á félagssvæði þess félags. Stóð formaður í þeirri trú að málefni starfsmannanna væru í réttum farvegi þar. Formanni er kunnugt um að Stéttarfélag Vesturlands hefur einnig verið að skoða málið á undanförnum vikum. Það var svo eftir þá alvarlegu ábendingu sem barst í liðinni viku að formaður fór sjálfur og hitti fólkið og eftir það fór boltinn fyrst að rúlla.

Ummæli Hansínu B Einarsdóttur um fleipur formanns dæma sig algerlega sjálf. Til að sýna fram á það ætlar VLFA að birta ráðningarsamning sem starfsmönnum VLFA var afhentur á þessum fundum.  Í þeim ráðningarsamningi sem gerður er 16. nóvember 2007 kemur fram að dagvinnulaun eru 635 kr. á tímann, hins vegar fái starfsmaðurinn einungis 50% af þeirri upphæð fyrsta mánuðinn, sem sagt 317 kr. á tímann. Hægt er að skoða ráðningarsamninginn með því að smella hér.

Formaður VLFA vill áætla að afbrotafræðingurinn og hótelhaldarinn Hansína B Einarsdóttir eigi að vita að tímakaup upp á 317 kr. stenst hvorki íslenska kjarasamninga né 7. gr. laga  um stéttarfélög og vinnudeilur.  Einnig á afbrotafræðingurinn og hótelhaldarinn að vita að það stenst ekki lög að láta starfsmann vinna 180 tíma á mánuði og það í þrjá og  hálfan mánuð án þess að fá nein laun, einungis fæði og húsnæði.  Þessu til viðbótar eiga forsvarsmenn Glyms að vita að fyrirtækjum ber að greiða yfirvinnukaup eftir að starfsmenn hafa uppfyllt dagvinnuskyldu sína.  Að sögn starfsmanna Glyms þá fengu þeir ekki greidda yfirvinnu þegar þeir voru búnir að uppfylla dagvinnuskylduna, fyrr en í nóvember á þessu ári.  Að sögn starfmanna voru þeir að vinna þetta á bilinu 250 og uppí 320 tíma á mánuði og því ljóst að hér sé um gróft brot á kjarasamningum að ræða.

Í morgun, þegar starfsmenn VLFA mættu til vinnu, beið þeirra fax frá Hótel Glymi þar sem kom fram að starfsmenn væru búnir að afturkalla það umboð sem Verkalýðsfélag Akraness hafði. Það er alveg ljóst í huga formanns félagsins að hér hafa starfsmenn verið beittir þvingunum til að afturkalla umboð félagsins. Telur afbrotafræðingurinn og hótelhaldarinn að með því að afturkalla umboð félagsins að þessu máli þá komi brotin ekki í ljós? Nei, slíkt mun Verkalýðsfélag Akraness ekki láta gerast og mun því afhenda Stéttarfélagi Vesturlands öll þau gögn sem félagið hefur aflað sér og sýna fram á þau grófu brot sem átt hafa sér stað á undanförnum mánuðum. Félagið hefur undir höndum undirritaðan vitnisburð starfsmanna þar sem fram kemur hvaða kjaraatriði það eru sem fyrirtækið hefur verið að brjóta gegn. Hægt er að skoða íslenska þýðingu þess vitnisburðar með því að smella hér.

Það er alveg ljóst að Verkalýðsfélag Akraness mun fylgjast grannt með því að þeir starfsmenn sem brotið hefur verið á muni fá leiðréttingu sinna launa

Félagsleg undirboð verða ekki liðinVerkalýðsfélag Akraness hefur nú til rannsóknar mál nokkurra erlendra félagsmanna sinna. Þeir hafa veitt félaginu fullt og ótakmarkað umboð til að gæta sinna hagsmuna gagnvart vinnuveitanda sínum.

Starfsmenn Verkalýðsfélags Akraness hafa fundað með erlendu starfsmönnunum að undanförnu og aflað gagna í þessu máli. Samkvæmt upplýsingum frá starfsmönnum og fyrirliggjandi gögnum þá liggur fyrir að hér er um mjög alvarleg brot að ræða.

Verkalýðsfélag Akraness hefur t.d. nýlegan ráðningarsamning undir höndum, þar sem fram kemur að dagvinnukaup starfsmannsins er 635 kr. á tímann. Hins vegar kemur fram í ráðningarsamningnum að starfsmanninum sé skylt að vinna fyrsta mánuðinn til reynslu á 50% launanna, sem gerir 317 kr. á tímann. Á þessu sést að hér er um gróft brot að ræða.

Einn starfsmaður fyrirtækisins tjáði starfsmönnum VLFA að á síðasta ári hefði hann unnið í þrjá og hálfan mánuð, án þess að fá nein laun fyrir. Hann fékk einungis frítt fæði og húsnæði á þessu tímabili. Starfsmaðurinn stóð í þeirri trú að þetta væri eðlilegt þar sem hann væri að læra í faginu. Í dag er hann með 659 kr. á tímann, sem er klárlega undir lágmarkslaunum.

Fram kom hjá starfsmönnunum að þó svo að þau ynnu meira en 173 tíma í mánuði og jafnvel upp í 300 tíma á mánuði þá fengu þau einungis greidd dagvinnulaun og vaktarálag, en ekki yfirvinnu eins og ber að gera eftir að starfsmaðurinn hefur uppfyllt dagvinnuskyldu sína.

Einnig kom fram hjá starfsmönnunum að þeir telji að rauðir dagar sem falla á virka daga hafi ekki verið greiddir eins og kjarasamningar kveða á um. 

Starfsmenn komu líka með fyrirspurnir varðandi hvíldarákvæði og orlofs- og desemberuppbætur, en starfsmenn tóku fyrst eftir slíkum greiðslum í síðasta mánuði. 

Formaður hefur undir höndum samning sem segir að starfsmenn skuli greiða fyrir fæði og húsnæði 25.000 kr. á mánuði. Hins vegar segja starfsmenn að fyrirkomulag sé með þeim hætti að starfsmenn greiði 25.000 á mánuði plús það að 35 tímar eru dregnir af þeim í hverjum mánuði til viðbótar. Þannig að starfsmaður getur verið að greiða yfir 70.000 krónur fyrir fæði og húsnæði á mánuði. Samt er þess getið í kjarasamningi að starfsmenn skuli hafa frítt fæði á meðan þeir eru að störfum.

Starfsmenn hafa ítrekað óskað eftir því að fá launaseðla sína afhenta, en þrátt fyrir ítrekaðar óskir þá hefur það ekki gengið eftir hingað til. Starfsmenn hafa einungis fengið október og nóvember launaseðla.  Þegar starfsmenn fá ekki launaseðla eins og kjarasamnmingar kveða á um, þá gerir það þeim mjög erfitt að fylgjast með hvort verið sé að greiða eftir þeim kjarasamningum sem í gildi eru.

Á þeirri forsendu hefur Verkalýðsfélag Akraness nú kallað eftir launaseðlum, tímaskriftum og öðrum hugsanlegum samningum sem gerðir hafa verið við starfsmenn. Þegar þetta er skrifað hefur fyrirtækið ekki orðið við þeirri ósk. Lögmaður félagsins hefur haft málið til skoðunar og einnig hefur Verkalýðsfélag Akraness gert Vinnumálastofnun grein fyrir þessu máli og mun félagið upplýsa Vinnumálastofnun um framvindu þess.

Við rannsókn málsins kom ennfremur í ljós að engir starfsmannanna eru með dvalarleyfi hér á landi, og eru þar af leiðandi að greiða sína skatta og sín gjöld án þess að njóta þeirra réttinda sem þeim annars bæri.

Krafa Verkalýðsfélags er hvellskýr í þessu máli, það er að launaseðlar og tímaskýrslur verði skoðaðar aftur í tímann og starfsmenn fái leiðréttingu á sínum launum samkvæmt þeirri úttekt sem gerð verður. Það er algjörlega ljóst í huga formanns félagsins að þar getur verið um umtalsverðar fjárhæðir að ræða miðað við þau gögn sem liggja fyrir í málinu.

Félagið mun fylgja þessu máli eftir af fullum þunga því það er með öllu ólíðandi að félagsleg undirboð af þessum toga séu látin viðgangast á íslenskum vinnumarkaði.  Háttsemi af þessum toga er að grafa undan íslenskum vinnumarkaði og ógnar því markaðslaunakerfi sem hér er í gildi.