Í gær var tæplega þriggja tíma langur fundur með forseta ASÍ haldinn í fundarsal Verkalýðsfélags Akraness en um þessar mundir er forsetinn í fundaherferð með stjórnum aðildarfélaga Alþýðusambands Íslands. Fundarefnin voru kjaramál, atvinnumál, endurskoðun kjarasamninga og jöfnuð lífeyrisréttindi við opinbera starfsmenn.

Það er óhætt að segja að það hafi verið skipst á skoðunum á þessum fundi og það er morgunljóst að oft á tíðum er stjórn VLFA á öndverðum meiði við forystu ASÍ í hinum ýmsu málum er lúta að hagsmunum íslensks launafólks. Á fundinum í gær gagnrýndi formaður félagsins harðlega samræmdu launastefnuna sem gengið var frá í maí í fyrra en í þeirri launastefnu var kveðið á um að flestir íslenskir launþegar fengju sambærilegar launahækkanir óháð getu hverrar atvinnugreinar fyrir sig. Forseti ASÍ benti á að fiskvinnslufólk hefði fengið meiri hækkanir heldur en almennt hefði verið samið um en formaður benti forseta á að grundvallaratriðið væri að horfa á þá krónutölu sem fiskvinnslufólk hefði í laun og stöðu íslenskrar útgerðar um þessar mundir. En meðallaun í fiskvinnslu í dag með bónus eru einungis 219 þúsund krónur eftir kjarasamning. Og fiskvinnslukona sem hefur starfað í 20 ár í greininni og náð sér í öll þau réttindi sem standa til boða er einungis með 237 þúsund með bónusgreiðslum. Formaður tjáði forseta að það væri morgunljóst að það hefðu verið gerð mikil mistök að sækja ekki mun fastar að fiskvinnslufyrirtækjum enda hefðu þau svo sannarlega borð fyrir báru og nefndi hann sem dæmi að fjölmörg fiskvinnslufyrirtæki hafi á undanförnum árum greitt launauppbætur umfram kjarasamninga sem nema yfir einni milljón króna. Þetta sýndi svo ekki væri um villst að það væri svo sannarlega til svigrúm hjá útgerðinni til að leiðrétta laun fiskvinnslufólks. Hins vegar eru fyrirtæki eins og til að mynda HB Grandi sem hafa skýlt sér á bak við kjarasamninginn og neitað alfarið að koma með launauppbætur eins og önnur útgerðarfyrirtæki þó svo að um milljarðahagnað hjá fyrirtækinu sé að ræða og arðgreiðslur upp á hundruðir milljóna til eigenda. Þarna var kjörið tækifæri til að lagfæra laun fiskvinnslufólks svo um munaði en því miður var það tækifæri látið renna úr greipum í þessari svokölluðu samræmdu launastefnu.

Einnig voru lífeyrissjóðsmál umtalsvert til umræðu á fundinum og gagnrýndi formaður félagsins harðlega þá hugmynd að ætla að hækka iðgjöld úr 12% í 15,5% og skýla sér á bak við að hér sé um jöfnuð á lífeyrisréttindum við opinbera starfsmenn að ræða. En þessi hækkun á að koma til framkvæmda á árunum 2014 til 2020. Það er mat formanns að það væri miklu nær að þessi 3,5% sem um ræðir myndu renna í séreign launafólks sem er erfanleg en ekki í samtrygginguna enda hefur staða lífeyrissjóðanna verið með þeim hætti að þeir hafa misst allt traust sjóðsfélaga enda er til að mynda búið að skerða lífeyrisréttindi sjóðsfélaga innan ASÍ um 130 milljarða frá áramótum og ennþá eru sjóðir á hinum almenna vinnumarkaði með neikvæða tryggingafræðilega stöðu upp á 119 milljarða. Það má ekki blekkja sjóðsfélaga á hinum almenna vinnumarkaði með því að verið sé að jafna lífeyrisréttindi við opinbera starfsmenn í ljósi þeirrar bláköldu staðreyndar að opinberir starfsmenn eru með ríkisábyrgð á sínum lífeyri sem þýðir að það skiptir engu máli hvort lífeyrissjóður þeirra nái 3,5% raunávöxtun eða ekki, reikningurinn er því bara sendur til skattgreiðenda til að mæta þeim mismun sem þar er. Formaður benti forsetanum einnig á að nú hefur Fjármálaeftirlitið krafist þess að lífeyrissjóður opinberra starfsmanna hækki framlag sitt úr 15,5% í 19,5% og var krafa FME að það gerðist í júní í fyrra. Því spurði formaður forseta ASÍ hvernig gæti verið um jöfnuð á lífeyrisréttindum að ræða þegar krafan er að hækka framlag A deildar LSR úr 15,5% í 19,5%. Það er auðvelt að lofa fyrst og skerða svo eins og raunin hefur verið með lífeyrissjóðina á hinum almenna vinnumarkaði.

Stjórn félagsins telur það gríðarlega mikilvægt að lífeyrissjóðskerfið í heild sinni verði endurkoðað frá grunni og farið yfir alla þessa þætti, meðal annars hvort örorkan eigi yfirhöfuð heima inni í lífeyrissjóðunum því eins og fram kom á fundinum í gær þá er örorkubyrgði lífeyrissjóða verkafólks mun hærri en í öðrum lífeyrissjóðum. Slíkt er ekkert annað en óréttlæti því aukin örorkubyrgði þýðir ekkert annað en skerðing á réttindum þeirra sem tilheyra viðkomandi lífeyrissjóðum. Þessa hluti þarf alla að skoða frá grunni með gagnrýni að leiðarljósi.

Formaður telur að það sé ekki ofsögum sagt að stjórn VLFA sé oft á tíðum æði ósammála forystu ASÍ í hinum ýmsu aðgerðum og aðgerðaleysi þegar kemur að bættum hag íslensks launafólks og er félagið algjörlega óhrætt við að láta vel í sér heyra þegar hagsmunir okkar félagsmanna eru í húfi og svo verður áfram um ókomna tíð.  

Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍForseti Alþýðusambands Íslands mun funda með stjórn Verkalýðsfélags Akraness á morgun en samkvæmt heimildum félagsins er forsetinn nú í fundaherferð þar sem hann hittir stjórnir aðildarfélaga ASÍ. Málefni sem að forsetinn óskar eftir að fá að ræða við stjórn VLFA um eru kjaramál, atvinnumál, endurskoðun kjarasamninga í janúar og jöfnun lífeyrisréttinda.

Það liggur fyrir að stjórn VLFA hefur gagnrýnt forystu Alþýðusambands Íslands og þar með talið forseta ASÍ harðlega fyrir hin ýmsu mál og er morgunljóst að stjórn félagsins mun koma sínum málefnum og athugasemdum vel á framfæri við forseta ASÍ á fundinum á morgun.

Eins og flestir muna þá gagnrýndi VLFA harðlega samræmdu launastefnuna sem gerð var í maí á síðasta ári, launastefnu sem byggðist á því að allir skyldu fá sömu launahækkanir algjörlega óháð getu hverrar atvinnugreinar fyrir sig. Sem betur fer tókst VLFA að brjóta á bak aftur samræmdu launastefnuna er laut að stóriðjunum á Grundartanga en því miður sogaðist fiskvinnslufólk ofan í þessa samræmdu launastefnu en það er klárt mál að útgerðin hefur svo sannarlega haft svigrúm til að hækka skammarlega lág laun fiskvinnslufólks en það fékkst ekki í gegn vegna samræmdu launastefnunnar. Sem dæmi þá hafa fjölmörg fiskvinnslufyrirtæki greitt sínu starfsfólki launauppbætur umfram gildandi kjarasamninga á liðnum mánuðum og er það umhugsunarefni fyrir verkalýðshreyfinguna að hafa ekki gengið harðar að fiskvinnslufyrirtækjum í ljósi þeirra staðreynda að þau koma með áðurnefndar hækkanir. Málið er að sum fiskvinnslufyrirtæki nýta sér þessa láglaunastefnu og greiða ekki uppbætur eins og önnur fiskvinnslufyrirtæki gera og nægir að nefna HB Granda í því samhengi en það fyrirtæki hefur ekki borgað sínu starfsfólki launauppbætur eins og til dæmis Samherji og fleiri stórútgerðir hafa gert fyrir sitt fólk.

Því mun félagið koma því á framfæri að það sé lykilatriði þegar endruskoðun kjarasamninga á sér stað í febrúar að launakjör fiskvinnslufólks verði leiðrétt vegna gríðarlega sterkrar stöðu útgerðarfyrirtækja um þessar mundir. Ef þau geta greitt sér aðrgreiðslur sem nema tugum ef ekki hundruðum milljóna þá hljóta þau að geta lagfært laun fiskvinnslufólks sem eru til skammar eins og áður sagði en starfsmaður í fiskvinnslu er einungis með um 230 þúsund krónur í heildarlaun með bónus eftir 15 ára starf.

Einnig verða lífeyrismál til umræðu en nú hefur ASÍ ýjað að því að hækka lífeyrisaldur og nefnt að samkomulag sé klárt við SA um að hækka iðgjöld í samtrygginguna úr 12% upp í 15,5% á næstu árum og vilja menn meina að verið sé að jafna réttindi við opinbera starfsmenn með þessari hækkun. VLFA hafnar þessu algjörlega og færir sem rök fyrir því að það sé engin trygging fyrir því að verið sé að jafna réttindi við opinbera starfsmenn með því að auka iðgjöldin um 3,5% á meðan ekki liggur fyrir ríkisábyrgð á lífeyri verkafólks á hinum almenna vinnumarkaði eins og hjá opinberum starfsmönnum. Rétt er að minna á í því samhengi að búið er að skerða réttindi verkafólks á hinum almenna vinnumarkaði um 130 milljarða frá hruni og því til viðbótar liggur fyrir að lífeyrissjóðir innan ASÍ eru með neikvæða tryggingafræðilega stöðu sem nemur 119 milljörðum. Ef atvinnurekendur hafa svigrúm til að bæta í lífeyrisréttindin þá væri miklu nær að það kæmi inn í séreignina heldur en samtrygginguna því séreignin er eyrnamerkt hverjum launamanni og er erfanleg.