Eins og fram hefur komið hér á heimasíðunni þá vann Verkalýðsfélag Akraness dómsmál fyrir Hæstarétti gegn Hvali hf. þar sem starfsmanni sem starfaði á hvalvertíðinni 2015 voru dæmdar tæpar 700 þúsund krónur með dráttarvöxtum.  En málið laut að því að Verkalýðsfélag Akraness taldi að Hvalur væri ekki að greiða samkvæmt fyrirliggjandi ráðningasamningi og svokallaðan vikulegan frídag vantaði þegar starfsmenn ynnu meira en samfellt í sjö daga. Þessa kröfu lögmanns Verkalýðsfélags Akraness staðfesti síðan Hæstiréttur í dómi sem féll 14. Júní síðastliðinn.

Í ljósi þess að ráðningarsamningar allra starfsmanna voru nákvæmlega eins þá liggur fyrir að fordæmisgildi dóms Hæstaréttar getur klárlega verðið umtalsverður og skilað öllum starfsmönnum umtalverði leiðréttingu vegna vertíða sem voru 2013, 2014 og 2015. Hæglega getur þessi leiðrétting numið allt að 300 milljónum ef fordæmisgildið nær til allra starfsmanna.

Eins og hefur komið fram í fréttum er þessa daganna að hefjast hvalvertíð eftir 2 ára hlé og núna virðist fyrirtækið ætla að grípa til hefndaraðgerða vegna þess að Verkalýðsfélag Akraness vogaði sér að standa þétt með sínum félagsmönnum við að leita réttar síns fyrir dómstólum og uppfylla þannig lögbundnar skyldur sínar sem eru m.a. að tryggja að atvinnurekendur fari eftir gildandi ráðningar- og kjarasamningum.

Það er rétt að vekja sérstaka athygli á því að með dómi Hæstaréttar hefur Verkalýðsfélag Akraness tryggt að laun starfsmanna á komandi hvalvertíð hækkar um allt að 250 þúsund á mánuði eða sem nemur 750 þúsundum yfir alla vertíðina sem stendur yfirleitt í 3 mánuði. Já dómurinn tryggði starfsmönnum á vertíðinni sem nú er að hefjast launahækkun sem nemur allt 750 þúsundum. En starfsmaður á 5 ára launataxta mun hafa allt að 1,3 milljón á mánuði. Vissulega er umtalsvert vinnuframlag að baki slíkum launum.

Eins eins og áður sagði að þegar starfsmenn komu til fundar með forsvarsmönnum Hvals í gær, var þeim tilkynnt að enginn mætti vera í Verkalýðsfélagi Akraness heldur yrðu allir að vera í Stéttarfélagi Vesturlands þrátt fyrir að starfsstöð Hvals í Hvalfirði sé einnig á félagssvæði Verkalýðsfélags Akraness,

Forsvarsmenn Hvals héldu þeirri rakalausu þvælu fram við starfsmenn sína að Hvalstöðin í Hvalfjarðasveit heyrði ekki undir félagssvæði Verkalýðsfélags Akraness en orðrétt segir í 1. gr. laga Verkalýðsfélags Akraness:   „Félagið heitir Verkalýðsfélag Akraness. Félagssvæði þess er Akraneskaupstaður og Hvalfjarðarsveit. Félagið og deildir þess eru aðilar að viðkomandi sérsamböndum, sem eiga aðild að Alþýðusambandi Íslands".  Enda óumdeilt að Hvalfjarðasveit er hluti af félagssvæði VLFA.

Í ljósi þess að forsvarsmenn Hvals hf. reyndu að blekkja starfsmenn sína með þessum ósannindum í gær til að koma höggi á Verkalýðsfélag Akraness, óskaði VLFA eftir staðfestingu frá yfirlögfræðingi ASÍ um að Hvalstöðin í Hvalfjarðasveit væri á félagssvæði VLFA til að hrekja þessa rakalausu þvælu frá forsvarsmönnum Hvals hf.. Enda stenst þetta ekki nokkra skoðun, því starfsmenn Hvals hf. hafa allt frá því að vertíð hófst árið 2009 verið að stórum hluta félagsmenn Verkalýðsfélags Akraness en núna eftir að félagið fór í mál gegn Hvali fyrir hönd síns félagsmanns á að meina öllum starfsmönnum aðild að félaginu.

Það er morgunljóst að Kristján Loftsson eigandi Hvals hf. ætlar að reyna að refsa Verkalýðsfélagi Akraness með því að meina starfsmönnum að vera í VLFA vegna þess að Verkalýðsfélag Akraness uppfyllti sínar lagalegu skyldur við að tryggja og varðveita réttindi sinna félagsmanna gagnvart fyrirtækinu.

Formaður er afar stoltur af tugum félagsmanna sem eru nú að hefja störf hjá Hval hf. sem neituðu að skrifa undir ráðningarsamning í gær með þessum ólöglegu þvingunaraðgerðum sem forsvarsmenn Hvals hf. reyndu að knýja í gegn á fundinum í gær.

Það er rétt að geta þess að lögmaður Verkalýðsfélags Akraness hefur sent forsvarsmönnum Hvals hf. bréf þar sem þessum kolólöglegum aðgerðum er harðlega mótmælt. „Þetta ofbeldi Kristjáns Loftssonar er gróft brot á lögum um stéttarfélög og vinnudeilur frá árinu 1938 og andstætt öllum leikreglum á hinum almenna vinnumarkaði og svona gera atvinnurekendur ekki sem vilja láta taka sig alvarlega á íslenskum vinnumarkaði.

Þetta grófa ofbeldi forsvarsmanna Hvals hf. mun Verkalýðsfélag Akraness mæta af fullri hörku því aðgerðin er siðlaus og lítilmannleg sem er fólgin í að stilla starfsmönnum upp með þeim hætti þessum hætti og refsa stéttarfélaginu fyrir að uppfylla sínar lagalegu skyldur sem hvíla á öllum stéttarfélögum um að verja réttindi sinna félagsmanna gegn kjarasamningsbrotum.

Það er óhætt að segja að hæstaréttardómurinn sem féll í gær í máli Verkalýðsfélags Akraness gegn Hval hf. hafi skýrt réttaróvissu launafólks á hinum almenna vinnumarkaði er lýtur að svokölluðum vikulegum frídegi.

Ein af kröfum félagsins var að þegar starfsmaður hefur unnið samfellt í sjö daga, eigi hann rétt til greiðslu á 8 tímum í dagvinnu vegna skerðingar á vikulegum frídegi. En í grein 2.4.3 í kjarasamningi SGS og SA segir að á hverju sjö daga tímabili skal starfsmaður hafa a.m.k einn vikulegan frídag.

Hvalur hf. vildi meina að hvergi í kjarasamningum væri kveðið á um að greiða ætti dagvinnu aukalega fyrir þó vikulegur frídagur væri ekki tekin. Hæstiréttur tók undir þessi sjónarmið Hvals hf. en sagði hins vegar að það væri á ábyrgð fyrirtækisins að starfsmaðurinn fengi umræddan vikulega frídag og því bæri Hval hf. að greiða starfsmanninum 8 tíma í dagvinnu fyrir þá daga þar sem vinna var meira en sjö dagar samfellt.

Með þessu hefur hæstiréttur kveðið upp með afgerandi hætti að ef launafólk vinnur meira en sjö daga samfellt þá beri atvinnurekendum að greiða 8 tíma í dagvinnu fyrir hverja sjö daga sem unnir eru samfellt.  En orðrétt segir í dómi Hæstaréttar:  Enda þótt ekki sé gert ráð fyrir að umdræddir frídagar séu launaðair er ljóst að aðaláfrýjandi bar ábyrgð á því að gagnáfrýjandi fegni þá lágmarkshvíld sem í kjarasamningum greinir. Þar sem hann fór ekki að kjarasamningi að þessu leyti verður honum gert að greiða gagnáfrýjanda dagvinnulaun vegna þessara daga" 

Þetta er tímamótadómur hvað þetta varðar, enda hæstiréttur búinn að kveða endanlega upp að greiðsluskylda atvinnurekanda er til staðar ef starfsmaður vinnur meira en sjö daga samfellt og fær ekki umræddan vikulega frídag.

Verkalýðsfélag Akraness er stolt af því að hafa átt þátt í því að eyða þessari réttaróvissu sem hefur verið vegna þessa vikulega frídags sem getið er um í nánast öllum kjarasamningum á íslenskum vinnumarkaði.

Rétt í þessu staðfesti Hæstiréttur dóm Héraðsdóms Vesturlands þar sem starfsmanni sem starfaði hjá Hval hf. á vertíðinni 2013. En Hvalur hf. var dæmdur í Héraðsdómi til að greiða starfsmanninum vegna brota á kjörum sem fram komu í ráðningarsamningi upphæð sem nam rétt rúmum 455 þúsund krónum.

Það var ekki bara að Hæstiréttur hafi staðfest dóm Héraðsdóms heldur tók hann einnig tillit til annarrar kröfu sem laut að svokölluðum vikulegum frídeigi og námu því vangöldin laun starfsmannsins 512.947 kr. en einnig var Hval hf. gert að greiða starfsmanninum dráttarvexti frá 19. janúar 2016.

Allan málareksturinn sá Verkalýðsfélag Akraness um, málið flutti lögmaður félagsins, en félagið hafði gert kröfu á Hval hf. í fjórum liðum en aðalkröfuliðurinn var staðfestur af Hæstarétti auk þess sem vikulegi frídagurinn vannst einnig eins og áður sagði.

Þetta er í raun langstærsta mál sem Verkalýðsfélag Akraness hefur farið með fyrir dómstóla en það endurspeglast af því að fordæmisgildi dómsins getur verið gríðarlegt og jafnvel náð til allt að 200 starfsmanna sem hafa starfað á hvalvertíðum á árunum 2009, 2010, 2013 og 2015. Má því áætla ef fordæmisgildið haldi alla leið fyrir þá sem hafa starfað á þessum vertíðum að heildarupphæð sem Hvalur hf. þyrfti að greiða starfsmönum næmi á þriðja hundrað milljónir.

Einnig var Hvalur hf. dæmdur til að greiða 800 þúsund í málskostnað til viðbótar 500 þúsundum sem Héraðsdómur Vesturlands var búinn að dæma Hval til að greiða í málskostnað.

Verkalýðsfélag Akraness er stolt af því að berjast ætíð fyrir réttindum sinna félagsmanna og gefast ekki upp þegar minnsti vafi leikur á því að verið sé að brjóta á réttindum okkar félagsmanna.  Hægt er að lesa dóm Hæstaréttar í heild.

Eins og flestir muna þá urðum við Akurnesingar fyrir miklu höggi í okkar atvinnumálum í fyrra þegar HB Grandi ákvað að hætta starfsemi í landvinnslu á bolfiski en um 100 manns misstu lífsviðurværi sitt í kjölfarið. Rétt er þó að geta þess að hluti af starfsmönnum HB Granda var síðan boðin vinna í öðrum starfstöðum fyrirtækisins bæði hér á Akranesi sem og í Reykjavík. Þrátt fyrir það var hér um gríðarlegt högg að ræða fyrir samfélagið enda hafði landvinnsla á bolfiski verið burðarstólpi hér á Akranesi í hartnær 100 ár.

Það jákvæða sem gerðist í kjölfarið á því að HB Grandi ákvað að hætta starfsemi í frystihúsi félagsins hér á Akranesi var að fyrirtæki að nafni Ísfiskur keypti húsnæði HB Granda og hóf starfsemi fyrir nokkrum mánuðum og réði 25 fiskvinnslukonur og menn til starfa en Ísfiskur var einnig með starfsemi í Kópavogi þar sem þeir höfðu verið með starfsemi í tæp 40 ár.

Núna hefur Ísfiskur ákveðið að loka í Kópavogi og flytja alla starfsemina á Akranes og vegna þess þarf fyrirtækið að ráðast í breytingar og því mun fyrirtækið loka frá og með 25. júlí til 1. september. Í september mun starfsemin hefjast að nýju og þá verða 50 starfsmenn að lágmarki hjá fyrirtækinu í vinnu.  Þegar starfsemin verður komin í full afköst þá reikna forsvarsmenn Ísfisks að allt að 70 manns muni starfa hjá fyrirtækinu.

Ísfiskur reiðir sig eingöngu á hráefniskaup á fiskmörkuðum en því miður hefur það stundum gengið erfiðlega að afla aðgengi að hráefni sem getur stundum verið takmarkað og verðin of há, en Ísfiskur hefur aðallega unnið ýsu sem seld hefur verið til Bandaríkjanna. Til að styrkja rekstur fyrirtækisins þá hefur fyrirtækið verið að vinna í því að koma á laggirnar vinnslu á laxi og hefur fyrirtækið verið að fjárfesta í laxalínu sem sett verður upp í áðurnefndu stoppi.

Ísfiskur áætlar að vinna um 6000 tonn af ýsu og 1000 tonn af laxi á ári sem myndi þýða að nokkuð góður atvinnugrundvöllur verður fyrir fyrirtækið til að skapa atvinnu fiskvinnslufólki hér á Akrnesi til heilla.

Verkalýðsfélag Akraness hefur átt í góðu sambandi við Albert framkvæmdastjóra fyrirtækisins sem hefur lagt sig í líma við að halda stéttarfélaginu vel upplýstu um framtíðaráform sín og óskar VLFA fyrirtækinu farsældar á komandi árum og hlakkar til að eiga áfram í góðu samtarfi við fyrirtækið.