Eins og fram hefur komið hér á heimasíðunni þá þurfti Verkalýðsfélag Akraness að stefna Hval hf. vegna ágreinings um túlkun á ákvæðum í ráðningarsamningi starfsmanns sem laut að svokallaðri sérstakri greiðslu og vikulegum frídegi.

En lögmaður félagsins gerði athugasemdir við forsvarsmenn Hvals þann 15 september 2015, að þessi sérstaka greiðsla ætti að vera tilviðbótar vaktarlaunum en forsvarsmenn Hvals hf. sögðu að hún væri inní vaktarkaupinu. En nánast útilokað var fyrir almenna starfsmenn að átta sig á að þessa greiðslu vantaði inní launin enda þurfti miklar reikniskúnstir til að geta látið vaktarkaupið ganga upp. Það þyrfti m.a. 4 aukastafi til að vaktarkaupið gengi upp að teknu tilliti til vaktaálags og annarra greiðslna.

Með öðrum orðum þá höfðu starfsmenn ekki hugmynd að verið væri að hlunnfara þá en það var ekki fyrr en einn starfsmaður sem tók að sér trúnaðarmanastarf að hann leitaði til Verkalýðsfélags Akraness vegna grunsemda um að þessa sérstöku greiðslu sem getið væri um í ráðningarsamningum vantaði inn í launin. VLFA fór að skoða greiðslur til starfsmanna og sá að þessa greiðslu vantaði sem og vikulegan frídag.

Á þeirri forsendu krafði Verkalýðsfélag Akraness  forsvarsmenn Hvals hf. að laun starfsmanna yrði leiðrétt en því var algerlega hafnað af forsvarsmanni Hvals hf. og ekki bara það, heldur hafnaði fyrirtækið að láta félagið hafa tímaskriftir og önnur gögn sem skiptu máli til að útbúa kröfu á hendur fyrirtækinu.

Þegar þetta lá fyrir ákvað VLFA að fara með eitt mál sem prófmál fyrir dómstóla, enda voru allir ráðningarsamningar starfsmanna eins að öllu leiti. Var ákveðið að fara með mál trúnaðarmannsins sem prófmál fyrir vertíðina 2015 fyrir Héraðsdóm Vesturlands og var Hval hf. stefnt í byrjun janúar 2016. Dómur fell í Héraðsdómi Vesturlands þann 28. Júní 2017 þar sem aðalkrafa félagsins á hendur Hval hf. var staðfest. Krafan var sú  að sérstöku greiðsluna vantaði inní laun starfsmannsins og var Hval hf. gert að greiða starfsmanninum um 500 þúsund krónur. Hins vegar var Hvalur hf. sýknaður af kröfunni um vikulega frídaginn.

Um leið og dómurinn í Héraðsdómi Vesturlands í þessu prófmáli hafði verið staðfestur þá stefndi lögmaður VLFA fyrir hönd allra hinna starfsmannanna, enda voru allir ráðningarsamningar starfsmanna sem höfðu starfað hjá Hval nákvæmlega eins og réttur þeirra til leiðréttingar á sérstöku greiðslunni sá sami og hjá trúnaðarmanninum. Hvalur hf. hafnaði alfarið að  dómur héraðsdóms væri fordæmisgefandi og áfrýjaði dómnum til Hæstaréttar.

Hæstiréttur staðfesti svo niðurstöðu Héraðsdóms um að þessa sérstöku greiðslu sem getið er í ráðningarsamningum vantaði inní laun starfsmannsins og ekki bara það heldur dæmdi Hval hf. einnig til að greiða svokallaðan vikulega frídag. Hvalur hf. var því dæmdur til að greiða starfsmanninum sem prófmálið byggði á um 700.000.

Þrátt fyrir að Hæstiréttur væri búinn að staðfesta dóm Héraðsdóms og dæma rétt starfsmannsins til greiðslu á vikulegum frídegi hafnaði forsvarsmaður Hvals hf. því að fara eftir dómi Hæstaréttar gagnvart öllum þeim 100 starfsmönnum sem fyrirtækið hafði brotið á allar vertíðarnar frá 2013 til 2015.  En Verkalýðsfélag Akraness reikanst til að fordæmisgildi dómsins hefði getað numið 300 til 400 milljónum fyrir alla starfsmenn sem störfuðu á vertíðunum 2013, 2014 og 2015

Á þessari forsendu var ekkert annað að gera en að halda áfram að keyra öll mál starfsmanna sem hafði verið stefnt fyrir Héraðsdóm í janúar 2017 áfram og fá viðurkenningu á rétti starfsmanna á endurgreiðslu vegna vangoldina launa eins og Hæstiréttur var búinn að staðfesta. Með öðrum orðum Hæstiréttur var búinn að dæma að þessa sérstöku greiðslu vantaði inní laun starfsmanna og einnig vantaði vikulega frídaginn og rétt er að árétta að allir ráðningarsamningar starfsmanna voru nákvæmlega eins og í máli trúnaðarmannsins sem var prófmál.

Formaður átti svo sannarlega von á því að einn ríkasti maður Íslands myndi í ljósi þess að Hæstiréttur var búinn að staðfesta að Hvalur hafði hlunnfarið starfsmenn sína um gríðarlegar upphæðir, lagfæra og endurgreiða öllum starfsmönnum samkvæmt dómi Hæstaréttar.

Nei það datt einum ríkasta manni á Íslandi ekki til hugar heldur hélt hann áfram að reyna að koma sér hjá því að greiða eftir ráðningarsamningum og ákvæðum kjarasamninga.

Í ljósi þess að núna gat Hvalur hf. ekkert borið fyrir sig að fyrirtækið ætti ekki að greiða þessa sérstöku greiðslu samkvæmt ráðningarsamningum starfsmanna og svokallaðan vikulega frídag þá tók fyrirtækið upp aðrar varnir í málinu sem lutu að aðgerðaleysi og tómlæti starfsmanna við að sækja sinn rétt.

Já nú skyldi reynt af hálfu Hvals hf. til að finna nýja leið til að komast hjá því að greiða hinum 100 starfsmönnunum sem höfðu verið hlunnfarnir um þessa sérstöku greiðslu og sinn vikulega frídag eins og Hæstiréttur var búinn að segja með dómi sínum að starfsmenn ættu rétt á.

Já nú var það starfsmönnum um að kenna að hafa ekki áttað sig á því nægilega snemma að Hvalur hf. hafi í nokkur ár verið að hlunnfara þá og því krafðist Hvalur hf. sýknu vegna tómlætis starfsmanna við að fylgjast með réttindum sínum. Að hugsa sér að fyrirtæki sem vill láta taka sig alvarlega beri fyrir sig tómlæti starfsmanna sem trúðu og treystu að verið veri að greiða þeim öll þau laun sem ráðningarsamningur þeirra kvæðu á um.

Það ótrúlega síðan að Héraðsdómur Vesturlands tók undir með Hval hf. um að starfsmenn sem voru algerlega grandalausir fyrir því að verið væri að svíkja þá um kjarasamningsbundinn laun var sýknað af kröfu allra starfsmanna á grundvelli tómlætis.

Formaður félagsins er forundran á því að hægt sé að dæma starfsmenn fyrir tómlæti þegar þeir höfðu ekki hugmynd um að Kristján Loftsson eigandi Hvals hf. væri að svína á réttindum þeirra samkvæmt ráðningarsamningum og ákvæðum kjarasamninga. Um leið og starfsmenn áttuðu sig á því að hugsanlega væri verið að brjóta á réttindum þeirra var farið með prófmál fyrir dómstóla. Takið eftir það var gert um leið og menn höfðu grunsemdir að allt væri ekki með felldu við kjör starfsmanna.

Hvernig geta dómstólar talað um tómlæti hjá venjulegu verkafólki sem hafði ekki hugmynd um að verið væri að hlunnfara þá um þau laun sem þeim ber? Formaður getur skilið að tómlæti eigi að gilda ef starfsmaður veit að verið hafi verið að brjóta á réttindum hans og hann gerir ekkert með það árum saman.

En slíku er alls ekki til að dreifa í þessu máli enda var strax farið með prófmál fyrir dómstóla um leið og grunsemdir kviknuðu um brot á kjörum starfsmanna. Það vissi enginn að  Hvalur hf. væri að svína á réttindum starfsmanna fyrir en í lok árs 2015 og þá strax var farið af fullum þunga í málið með áðurnefndu prófmáli.

Það er orðið grafalvarlegt þegar dómstólar sýkna fyrirtæki fyrir launaþjófnað vegna þess að starfsmaðurinn trúir og treystir að allt sé rétt greitt og áttar sig ekki á því fyrr en nokkrum árum seinna að fyrirtækið sem viðkomandi starfaði hjá hafði ástundað launaþjófnað á honum.

Hvert eru dómstólar eiginlega komnir að varpa ábyrgðinni algerlega yfir á verkafólk sem því miður hefur oft á tíðum ekki þekkingu, kunnáttu né skilning á túlkun ráðningarsamninga né kjarasamninga og láta óprúttna atvinnurekendur sleppa við að greiða starfsmönnum þau laun sem þeir eiga sannarlega rétt á. Eins og í þessu tilfelli enda Hæstiréttur búinn að kveða upp að ekki var verið að greiða eins og ráðningarsamningar starfsmanna kváðu á um.

Hvað skilaboð eru dómstólar eiginlega að senda út í samfélagið ?  Ef atvinnurekandur svíkja og svindla á launafólki þá geti þeir komist upp með það ef starfsmenn átta sig ekki á því fyrr en of langt er um liðið ???

Formaður spyr einnig, því er launaþjófnaður atvinnurekenda meðhöndlaður með öðrum hætti en annar þjófnaður? Ætlar einhver að halda því t.d. fram að ef starfsmaður ástundar þjófnað frá fyrirtæki sem það starfar hjá fyrir jafnvel hundrað milljóna að hann verði sýknaður vegna tómlætis því eigendur fyrirtækisins komust ekki að þjófnaðnum fyrr of seint ?  Nei það gerist ekki, enda starfsmaður sem stelur frá fyrirtæki fyrir hundruð milljóna hrepptur í gæsluvarðhald óháð því hvort liðinn séu 2 til 3 ár frá því þjófnaðurinn hófst.

Að sjálfsögðu mun Verkalýðsfélag Akraness áfrýja þessum óskiljanlega dómi fyrir Landsrétti og vonar formaður svo sannarlega að þessum ótrúlega ruglaða dómi verðið snúið við og réttlæti starfsmanna sigri að lokum.

Nú er endurúthlutun orlofshúsa lokið, þeir sem fengu úthlutað geta séð á félagavefnum hvort bókun hafi myndast hjá þeim.

Einnig ætti að vera komin tölvupóstur til þeirra sem fengu úthlutað, ef hann hefur ekki borist vinsamlegast hafið samband við okkur og við finnum út úr því.

Eindagi endurúthlutunar er 10. maí.

Þeim vikum sem ekki var úthlutað eru nú bókanlegar á vefnum og á skrifstofunni hjá okkur að Sunnubraut 13 og í síma 430-9900.

Þá gildir gamla góða reglan fyrstur kemur, fyrstur fær

Kæru félagar

Ég vil byrja á því að óska okkur öllum innilega til hamingju með baráttudag verkalýðsins.

Eitt af mikilvægustu málum hverrar þjóðar er að verja og tryggja auðlindir sínar, en við Íslendingar erum ríkt land með miklar auðlindir. Nægir að nefna í því samhengi sjávarauðlindina, náttúruauðlindina og að ógleymdri einni af okkar mikilvægustu auðlind sem er orkuauðlindin.

Við Íslendingar höfum svo sannarlega þurft að verja okkar auðlindir í gegnum árin og áratugina og nægir að nefna þorskstríðin sem hér hafa verið háð við Breta.

Við sem þjóð verðum að huga vel að því að hafa ætíð full yfirráð yfir okkar mikilvægustu auðlindum og það er mitt mat að við megum aldrei framselja yfirráð á auðlindum okkar til annarra þjóða. Það hefur vart farið framhjá einu einasta mannsbarni hér á landi að hart hefur verið deilt um innleiðingu á svokölluðum orkupakka 3. Meira segja greinir fræðimönnum á um hvort valdaframsal þriðja orkupakkans rúmist innan stjórnarskrár Íslands.

Það sem hins vegar vekur mér furðu og undrun er að stjórnvöld virðast ætla að keyra þetta mál í gegnum þingið þrátt fyrir að nánast allar skoðunarkannanir sýni að yfir 80% landsmanna eru á móti öllum þessum orkupökkum.

Það blasir við í mínum huga að allir þessir orkupakkar hvort sem það eru orkupakkar 1-2-3 eða komandi orkupakkar nr. 4 og 5 séu vegvísar að því að við sem þjóð getum hægt og bítandi misst yfirráðarétti okkar yfir einni af okkar mikilvægustu auðlind sem eru orkuauðlindirnar.

Það blasir líka við að hrægammar markaðsaflana sveima yfir orkuauðlindum þjóðarinnar í von um stjórnvöld komandi ára taki ákvörðun um að einkavæða Landsvirkjun og þessi sömu markaðsöfl vonast einnig til þess að sú stund renni upp, að hingað verði lagður sæstrengur frá Evrópu. 

Ég trúi og treysti ekki íslenskum stjórnvöldum þegar þau segja: „það stendur ekki til að hingað verði lagður sæstrengur“  Ég spyr: Af hverju er þá Landsvirkjun búin að eyða hundruðum milljóna króna í að kanna hagkvæmi þess að hingað verði lagður sæstrengur?

Raf­orka á að vera á for­ræði og í eigu þjóðarinnar og ekki á að fara með hana eins og hverja aðra vöru á markaði.  Raf­magn er und­ir­staða til­veru okk­ar í dag og það er sam­fé­lags­leg ábyrgð að tryggja fram­leiðslu og flutn­ing til allra, sú ábyrgð er of mik­il til að markaðsöflin fái að véla með hana, enda hef­ur markaðsvæðing grunnstoða yf­ir­leitt ekki bætt þjón­ustu, lækkað verð né bætt stöðu starfs­fólks.

Öll munum við markaðsvæðingu fjármálakerfisins fyrir hrun þar sem fjárglæframenn einkavæddu  gróðann og skattgreiðendur sáttu uppi með tapið, þessa sögu þekkjum við öll allt of vel!

Það er for­senda fyr­ir áfram­hald­andi upp­bygg­ingu lífs­gæða að eign­ar­hald á auðlind­um sé í sam­fé­lags­legri eigu og að við njót­um öll arðs af nýt­ingu auðlind­anna og get­um ráðstafað okk­ar orku sjálf til upp­bygg­ing­ar at­vinnu hér á landi.

Mér er það til efs að nokkurt sveitafélag eins og við Akurnesingar hafi jafn mikla hagsmuni af því að tryggja að orkuauðlindirnar séu ætíð á forræði og í eigu þjóðarinnar og rati ekki í hendurnar á markaðsöflunum sem eru því miður oft á tíðum knúinn áfram á græðginni einni saman. 

Af hverju segi ég þetta, jú vegna þess að atvinnuöryggi þúsunda starfsmanna sem starfa hjá stóriðjunum á Grundartanga myndi klárlega verða ógnað ef orkuauðlindirnar yrðu einkavæddar og sæstrengur lagður frá Evrópu til Íslands.  Enda blasir við að raforkuverð mun ekki bara hækka gríðarlega til heimilanna heldur einnig til stóriðjunnar og það myndi klárlega geta leitt til þess að rekstarforsendum þessara fyrirtækja yrði ógnað, sem myndi leiða sjálfkrafa til þess að atvinnuöryggi allra starfsmanna í orkufrekum iðnaði hér á landi væri stefnt í hættu.

Það má klárlega segja að búsetuskilyrði  okkar Akurnesinga sé nánast samofin stóriðjufyrirtækjunum á Grundartanga og ef rekstrarforsendum verður kippt undan þessum fyrirtækjum þá getum við Akurnesingar nánast slökkt ljósin, svo mikilvæg eru þau okkar samfélagi.  Já orkupakkarnir og raforkumálin eru stórmál sem við verðum að taka alvarlega og hafa skoðun á, en mín skoðun er hvellskýr; þetta mál á að fara í þjóðaatkvæðagreiðslu, enda eitt af stærstu hagsmunamálum sem þjóðin hefur staði frammi fyrir í mörg ár.

Kæru félagar

Eins og flestir vita þá skrifaði verkalýðshreyfingin undir kjarasamning fyrir verka- og verslunarfólk við Samtök atvinnulífsins þann 3. apríl síðastliðinn. Kjarasamning sem fékk nafnið lífskjarasamningurinn og mér er það algerlega til efs að nokkurn tímann hafi verið gerður jafn innihaldsríkur kjarasamningur fyrir verkafólk hér á landi.

Ég vil hins vegar byrja á því að rifja upp fyrir ykkur hverjar voru okkar eðlilegu og sanngjörnu launakröfur, jú þær lutu að því að lagfæra kjör þeirra sem væru á lægstu launatöxtunum. Við vildum hækka lægstu launin sérstaklega þannig að þau dyggðu fyrir nauðþurftum frá mánuði til mánaðar og að allt launafólk gæti framfleytt sér og sínum og haldið mannlegri reisn.

En til að ná þessum árangri þurftu allar launabreytingar að verða gerðar í formi krónutöluhækkana en ekki í formi prósentuhækkana. Enda hefur sá sem hér stendur margoft bent á að prósentu launahækkanir séu aflgjafi misskiptingar, óréttlætis og gera ekkert annað en að auka á ójöfnuð.

Við vorum líka með kröfu á hendur stjórnvöldum en þær kröfur lutu meðal annars að róttækum kerfisbreytingum þar sem stjórnvöld myndu taka hagsmuni alþýðunnar og heimilanna fram yfir hagsmuni fjármálaelítunnar.

Nýja forystan í verkalýðshreyfingunni vildi semsagt að tekið yrði á verðtryggingunni, okurvöxtum og himinn háum þjónustugjöldum fjármálakerfisins með afgerandi hætti, því eins og allir vita þá hefur fjármálakerfið fengið í gegnum árin og áratugina að reka ryksugubarkann ofan í launaumslag alþýðunnar um hver mánaðarmót og komist átölulaust upp með að soga stóran hluta ráðstöfunartekna heimilanna yfir til sín. Nægir að nefna í því samhengi að viðskiptabankarnir þrír hafa skilað yfir 750 milljörðum í hagnað frá hruni og bara á síðasta ári skiluðu þeir 37 milljörðum í hagnað.

Já þessi róttæka kröfugerð undir forystu formanna Verkalýðsfélags Akraness, Grindavíkur, VR, Eflingar og Framsýnar kölluðu fram afar hörð viðbrögð frá lobbíistum sérhagsmunaaflanna. Í þessu samhengi er rétt að upplýsa að ég hef verið í forystu verkalýðshreyfingarinnar í 15 ár og komið að gerð mjög margra kjarasamninga og trúið mér kæru félagar að ég hef aldrei orðið vitni að jafn miskunnarlausum árásum í garð verkalýðshreyfingarinnar eins og í þessari kjaradeilu.

Um leið og við lögðum fram okkar kröfugerð í október í fyrra á hendur Samtökum atvinnulífsins og á hendur stjórnvöldum þá byrjuðu árásirnar af fullum þunga. Allir helstu hræðsluáróðursmeistarar auðvaldsins voru ræstir út og núna skyldi þessi nýja forysta verkalýðshreyfingarinnar fá að finna hressilega fyrir samtakamætti sérhagsmunaaflanna. Allir helstu leiðarhöfundar dagblaða landsins voru kallaðir uppá dekk og vinna þeirra laut að því að koma í veg fyrir að kröfugerð okkar næði fram að ganga. Við vorum kölluð af þessum leiðarahöfundum, galin, sturluð, byltingarsinnar og værum stærsta ógnin gagnvart íslensku efnahagslífi. Við vorum sökuð um að vilja bara verkfallsátök og ætluðum ekkert að semja, heldur valda miklum skaða á íslensku efnahagslífi.

Já svona voru árásirnar á okkur eftir að við lögðum fram okkar kröfugerð, kröfugerð sem byggðist eins og áður sagði á að hækka laun þeirra sem höllustum fæti standa í íslensku samfélagi og kröfugerð sem byggðist á því að kalla eftir róttækum kerfisbreytingum þar sem hagsmunir alþýðunnar og heimilanna yrðu teknir framyfir hagsmuni fjármálakerfisins.

Kæru félagar.

Þrátt fyrir þessar sturluðu árásir í okkar garð af hálfu áðurnefndu aðila tókst okkur að landa kjarasamningi, kjarasamningi þar sem okkur tókst að ná okkar aðalmarkmiðum fram. Markmiðum sem lutu að því að lagfæra kjör lágtekjufólks sérstaklega umfram aðra og kalla eftir róttækum kerfisbreytingum af hálfu stjórnvalda.

Þetta tókst okkur líka þrátt fyrir að mjög erfiðar aðstæður hafi komið upp í íslensku efnahagslífi á meðan við voru í miðjum kjaraviðræðum. Það var ekki bara að það hafi orðið loðnubrestur sem þýddi að þjóðarbúið varð af allt að 50 milljörðum í útflutningstekjum, heldur varð flugfélagið WOW air gjaldþrota þar sem upp undir 2000 félagsmenn okkar misstu vinnuna á einni nóttu.

Við formenn samflotsfélaganna gerðum okkur algerlega grein fyrir að þessar tímabundnu hjartsláttartruflanir í efnahagslífinu voru ekki að hjálpa okkur við að ná fram öllum okkar markmiðum.

En eitt markmið vorum við alls ekki tilbúin að gefa afslátt á, en það laut að því að hækka laun þeirra sérstaklega sem höllustum fæti standa á íslenskum vinnumarkaði.

Eftir gríðarlega yfirlegu og fundarhöld sem stóðu langt fram á nætur í húsakynnum ríkissáttasemjara fundum við leið til að ná fram kjarasamningi, kjarasamningi sem fangaði okkar helstu samningsmarkmið sem var að hækka kjör þeirra tekjulægstu sérstaklega.

Það gerðum við með því að semja eingöngu með krónutöluhækkunum en alls ekki prósentuhækkunum og nota þannig það svigrúm sem var til skiptanna til handa þeim tekjulægstu.

Kæru félagar þetta er í fyrsta skipti sem samið er eingöngu með krónutöluhækkunum og þetta er líka í fyrsta skiptið sem tekjulægsta fólkið fær fleiri krónur í launaumslagið heldur en þeir sem hafa hærri laun í okkar samfélagi.

Það var ekki bara að okkur tækist að semja í fyrsta skipti í sögu kjarasamningsgerðar eingöngu í formi krónutöluhækkana heldur tryggðum við líka aukna hlutdeild launafólks þegar betur árar í íslensku efnahagslífi. Það gerðum við í gegnum svokallaðan hagvaxtarauka sem mun geta skilað launafólki auknum launahækkunum sem verður til viðbótar föstum árlegum launahækkunum. Þessi hagvaxtarauki miðast við hagvöxt á mann sem reiknaður er út af Hagstofunni en hann mun geta skilað verkafólki allt að 13 þúsund viðbótar launahækkun ef hagvöxtur verður 3% eða meira.

Í ljósi þess að okkur tókst að sannfæra Samtök atvinnulífsins um að semja eingöngu í formi krónutöluhækkana þá náðum við að vera innan þess svigrúms sem hagkerfið þolir til launabreytinga. Enda eru samningsaðilar sammála um að samningsforsendurnar eigi að geta leitt til verulegrar vaxtalækkunar sem mun svo sannarlega skila sér í auknum ráðstöfunartekjum heimilanna og einnig mun vaxtalækkun koma fyrirtækjum til góða við að standa undir auknum launakostnaði. Rétt er að minna á að íslensk heimili skulda um 2000 milljarða þannig að 1% vaxtalækkun mun geta aukið ráðstöfunartekjur heimilanna um allt að 20 milljarða á ári.

Trúið mér að ég spái því að Seðlabankinn muni lækka stýrivextina verulega 22. maí sem er næsti vaxtaákvörðunardagur hjá bankanum vegna þeirrar aðferðafræði sem notuð var við þessa kjarasamningsgerð, enda byggir aðferðafræði kjarasamningsins upp á lækkun vaxta. Um það eru Samtök atvinnulífsins og verkalýðshreyfingin algerlega sammála. Ef það raungerist ekki þá munum við geta sagt kjarasamningunum upp á næsta ári, enda erum við með forsenduákvæði í samningum sem kveður á um slíkt

Það er mjög mikilvægt að allir átti sig á því að samningsaðilar voru sammála um að lífskjarasamningurinn myndi leiða til verðstöðugleika og lækkunar vaxta. Með öðrum orðum að verslunareigendur myndu ekki varpa launabreytingum útí verðlagið.

Það verður því að viðurkennast að það voru gríðarleg vonbrigði þegar forstjóri ÍSAM, heildsölu- og framleiðslufyrirtæki tilkynnti viðskiptavinum sínum að ef kjarasamningurinn yrði samþykktur þá myndi fyrirtækið hækka vörur sínar um tæp 4%.   Ég hef eins og áður hefur komið fram tekið þátt í kjarasamningagerð í 15 ár og á þessum 15 árum man ég aldrei eftir því að forstjóri fyrirtækis hóti í miðri kosningu um kjarasamninga verðlagshækkunum á öllum vörum fyrirtækisins ef kjarasamningur verði samþykktur.

Þessi hótun var með svo miklum ólíkindum í ljósi þess að samningsaðilar voru sammála um að lífskjarasamningurinn myndi stuðla að verðstöðugleika og myndi leiða til lækkunar vaxta, en nú er ljóst að þetta fyrirtæki og hugsanlega fleiri ætla ekki að taka þátt í því að láta lífskjarasamninginn skila þeim ávinningi til launafólks eins og til stóð.

Á þeirri forsendu er ljóst að verkalýðshreyfingin verður að bregðast við þessari hótun með afgerandi hætti og tel ég morgunljóst að við verðum að hvetja okkar félagsmenn til að hunsa vörur frá þessum fyrirtækjum.

Munum að við sömdum með skynsömum hætti til að tryggja verðlagsstöðugleika og lækkun vaxta og ef verslunareigendur ætla ekki að fara með okkur í þá vegferð þá er alveg ljóst hvað gerist á næsta ári, kjarasamningum verður sagt upp og það getur stefnt í hörð átök.

Verkalýðshreyfingin mun ekki og ætlar ekki að láta atvinnurekendur og verslunareigendur fíflast með okkur og ef þeir skila ekki sínu framlagi sem er að halda aftur að verðlagi þá verður kjarasamningum sagt upp.

Ég vil hins vegar trúa því að stór hluti verslunareigenda muni halda aftur af verðlagshækkunum alveg eins og stjórnvöld og sveitarfélög hafa heitið að gera næstu 2 árin og kjarasamningurinn muni skila okkur öllum þeim ávinningi sem við erum sannfærð um að hann geti skilað okkur.

Kæru félagar

Það er ekki bara að okkur hafi tekist að ná markmiðum okkar um að hækka lægstu launin sérstaklega með gerð lífkjarasamningsins, heldur er mér líka til efs að aðkoma stjórnvalda til að liðka fyrir kjarasamningum hafi nokkur tímann verið jafn innhaldsmikil og við gerð þessa kjarasamnings.

Okkur tókst að knýja stjórnvöld til að gera róttækar kerfisbreytingar þar sem hagsmunir launafólks, alþýðunnar og heimilanna voru hafðir að leiðarljósi.

Allt atriði sem skipta launafólk miklu máli, atriði eins og þessi hér:

• Lækkun skatta
• Lengingu á fæðingarorlofi
• Hækkun barnabóta
• Átak í húsnæðismálum
• Taka á félagslegum undirboðum
• Tekið skal á keðjuábyrgð og kennitöluflakki
• Að ógleymdu stærsta skerfi sem stigið hefur verið til til afnáms verðtryggingar

Allt eru þetta atriði sem verkalýðshreyfingin náði að knýja fram í samtölum við stjórnvöld í aðdraganda þessara kjarasamninga en heildar yfirlýsingarplagg ríkisstjórnarinnar er í 40 liðum og ég er eins og áður sagði sannfærður um að aðkoma stjórnvalda til að liðka fyrir kjarasamningum hefur aldrei verið jafn innhaldsrík eins og í þessum samningum.

Vissulega voru það vonbrigði að stjórnvöld skyldu ekki vera tilbúin að leiðrétta kjör aldraða og öryrkja. Hins vegar eru klárlega atriði í aðkomu stjórnvalda sem koma einnig öryrkjum og öldruðum til góða og nægir að nefna í því samhengi skattalækkun sem er beint sérstaklega að tekjulægsta fólkinu. Enn betur má en duga skal.

Já okkur tókst að auka ráðstöfunartekjur lágtekjufólks með margvíslegum aðgerðum í þessum kjarasamningi. Þetta er tímamóta kjarasamningur sem verður lengi í minnum hafður.

Ég fullyrði það að þessi árangur sem nú náðist við að stíga þétt skref í átt að því að lagfæra kjör lágtekjufólks hefði aldrei náðst nema vegna þeirra órjúfanlegu samstöðu sem var á milli VR, VLFA, Verkalýðsfélag Grindavíkur, Framsýnar og Eflingar-stéttarfélags.

Já ég er sannfærður um að þeir sem stjórna íslenskri verkalýðshreyfingu í dag sýndu og sönnuðu með afgerandi hætti kraft sinn, dugnað og þor þegar þeir gengu frá lífskjarasamningum á hinum almenna vinnumarkaði.

Þetta er tímamóta samningur og félagsmenn okkar hafi tekið undir það enda var lífkjarasamningurinn samþykktur með 88% atkvæðum þeirra sem sem tóku þátt. Afdráttarlausari stuðningur við samninginn er vart hægt að óska sér.

Það er hins vegar mikilvægt að árétta að þótt vel hafi tekist til við gerð þessa lífskjarasamnings þá er þessi kjarasamningur einungis eitt skerf af mörgum við að lagfæra og bætta kjör launafólks, enda liggur fyrir að barátta fyrir betri kjörum til handa launafólki lýkur aldrei!

Ágætu félagar, Munum að öll þau réttindi sem íslenskt verkafólk telur í dag vera algerlega sjálfsögð, áunnust vegna þrotlausrar baráttu verkalýðshreyfingarinnar. Réttindi eins og veikindaréttur, orlofsréttur, fæðingarorlof, uppsagnarfrestur, lágmarkshvíld, orlofs- og desemberuppbætur og svona mætti lengi telja. Allt eru þetta réttindi sem hafa áunnist á liðnum árum og áratugum fyrir atbeina verkalýðshreyfingarinnar.

Stéttarfélögin gegna líka mjög veigamiklu hlutverki við að verja réttindi sinna félagsmanna, enda er leikurinn á milli atvinnurekenda og launamannsins afar ójafn þegar upp kemur ágreiningur um kaup, kjör og önnur réttindi.

Sem betur fer eru langflestir atvinnurekendur heiðarlegir, en trúið mér inn á milli eru til atvinnurekendur sem eru algerir drullusokkar sem víla ekki fyrir sér að svína á sínum starfsmönnum eins og enginn sé morgundagurinn.

Ég vil í þessu samhengi upplýsa ykkur um að frá því ný stjórn tók við Verkalýðsfélagi Akraness árið 2004 hefur félagið innheimt um 750 milljónir vegna kjarasamningsbrota á okkar félagsmönnum. Rétt er að geta þess að hér er ekki verið að taka tillit til þeirra margfeldisáhrifa sem sum málin héldu síðan áfram að skila okkar félagsmönnum.

Stjórn Verkalýðsfélags Akraness vílar ekki fyrir sér að verja réttindi okkar félagsmanna með kjafti og klóm ef minnsti grunur leikur á að verið sé að brjóta á réttindum okkar félagsmanna.

Hins vegar er rétt að geta þess að stundum koma upp ágreiningsmál þar sem félagið og fyrirtæki á okkar félagssvæði eru sammála um að vera ósammála og láta dómstóla skera úr um ágreiningsmál.

Félagið hefur á liðnum árum margoft þurft að stefna fyrirtækjum á okkar félagssvæði fyrir dómstóla vegna kjarasamningsbrota og ágreinings um túlkun ákvæða í kjarasamningum

Á þessu sést að félagið vílar ekki fyrir sér að standa vörð um réttindi sinna félagsmanna ef minnsti vafi leikur á að verið sé brjóta á réttindum þeirra. Það er rétt að geta þess að við höfum nánast unnið öll mál sem við höfum farið með fyrir dómstóla.

Þetta sýnir svo ekki verður um villst mikilvægi þess að vera aðili að öflugu stéttarfélagi til að verja hagsmuni sína og trúið mér Verkalýðsfélag Akraness lætur ekkert fyrirtæki fótum troða réttindi hjá okkar félagsmönnum.

Kæru félagar.

Að lokum vil ég segja þetta, styrkur verkalýðshreyfingarinnar fellst í samtakamætti félagsmanna og því er mikilvægt fyrir alla að átta sig á því að forystumenn í verkalýðshreyfingunni eru ekkert ef baklandið er ekki sterkt og sem betur fer höfum við í VLFA ekki þurft að kvarta yfir veiku baklandi í okkar félagi.

Eins og fram hefur komið í ræðu minni í dag þá sést hversu gríðarlega mikilvæg íslensk verkalýðshreyfing er íslensku launafólki og lífskjarasamningurinn sýndi og sannaði hvernig samtakamátturinn getur skilað okkur gríðarlegum ávinningi ef við stöndum saman. Enda má segja að slagorð dagsins jöfnum kjörin- samfélag fyrir alla, endurspeglist að mörgu leiti í lífskjarasamningum.

Takk fyrir mig

Aðalfundur Verkalýðsfélags Akraness var haldinn í gær á Gamla kaupfélaginu og fór hann fram með hefðbundnu sniði samkvæmt auglýstri dagskrá. Fundarstjóri var Vilhjálmur Birgisson og ritarar fundarins voru Ólöf Vigdís Guðnadóttir og Inga Maren Ágústsdóttir

Formaður félagsins, Vilhjálmur Birgisson, kynnti skýrslu stjórnar fyrir liðið starfsár og helstu mál sem komið hafa á borð félagsins síðasta árið. Í skýrslu stjórnar var farið ítarlega yfir nýgerðan lífskjarasamning sem gerður var á hinum almenna vinnumarkaði og kom fram í máli formanns að honum væri algjörlega til efs að jafn innhaldsríkur kjarasamningur hafi verið gerður fyrir verkafólk á hinum almenna vinnumarkaði. Hann tilgreindi í því samhengi sérstaklega að nú hefði tekist að semja eingöngu í formi krónutöluhækkana og einnig hafi launafólki verið tryggð auknar launahækkanir í gegnum svokallaðan hagvaxtarauka.

Einnig fór Vilhjálmur yfir þau verkefni sem eru framundan og var þar af nógu að taka, enda eru nú þegar kjarasamningar starfsmanna Akraneskaupstaðar og starfsmanna ríkisins runnir út. Vinna við að ná fram kjarasamningum fyrir þá félagsmenn sem tilheyra þessum samningum er nú þegar hafinn af fullum þunga. Fram kom í máli formanns að mjög líklega verður samið með sambærilegum hætti og gert var í lífskjarasamningum fyrir starfsmenn sveitafélagana og ríkis. 

Einnig fór formaður yfir að um næstu áramót losna kjarasamningar í stóriðjunum og nauðsynlegt að undirbúa þá baráttu vel og tímanlega

Fram kom í skýrslu stjórnar að félagsmenn VLFA hafa verið duglegir að nýta sér þjónustu og styrki félagsins, en í máli Vilhjálms kom fram að á síðasta ári fengu 1294 manns greiðslu úr sjúkrasjóði, 344 fengu einstaklingsstyrki greidda úr menntasjóðum, tæplega 300 manns keyptu sér Veiðikort, Útilegukort, gistimiða og slíkt og um 100 manns fóru í dagsferð eldri borgara í boði félagsins. En um 70% greiðenda í félagið nýttu sér þjónustu félagsins með einum eða öðrum hætti.

Ársreikningar félagsins voru lagðir fyrir aðalfundinn en afkoma félagsins á síðasta ári var afar góð, en rekstrarafgangur var tæpar 146 milljónir. Eignir félagsins eru 1.516 milljónir og þar af handbært fé um 1.278 milljónir.

Fyrir fundinn var lögð tillaga stjórnar að breytingum 14 og 29. grein laga félagsins. Vilhjálmur fór yfir breytingartillöguna og útskýrði tilgang hennar . Eftir umræður var tillagan borin undir fundinn og samþykkt samhljóða.

Á fundinum kynnti formaður einnig ákvörðun stjórnar sjúkrasjóðs um hækkun á nokkrum strykjum úr sjúkrasjóði og ber helst að nefna að frá og með 1. Maí munu fæðingarstyrkur hækka úr 100.000 kr. í 150.000 krónur og ef báðir foreldrar eru félagsmenn nemur styrkurinn 300.000 kr. Einnig hækkaði heilsueflingarstyrkurinn úr 25.000 kr. í 30.000 kr. sem og gleraugnastyrkurinn úr 45.000 í 50.000 kr. En þessi hækkun á styrkjum er tilkomin vegna góðrar afkomu félagsins enda er það stefna stjórnar að láta félagsmenn ætíð njóta góðrar afkomu félagsins með einum eða öðrum hætti.

Á aðalfundinum var einnig samþykkt tillaga um að styrkja Sjúkrahús Akranes um kaup á þremur sjúkrarúmum og nemur styrkurinn 1,5 milljón króna. En þetta er ekki í fyrsta skipti sem Verkalýðsfélag Akraness styrkir sjúkrahúsið á Akranesi en félagið styrkti kaup á sneiðmyndatæki upp á eina milljón árið 2015. Stjórn Verkalýðsfélags Akraness telur mjög mikilvægt okkar félagsmenn búi við öfluga heilbrigðisþjónustu þar sem aðbúnaður og tækjakostur sé eins góður og kostur er.

Í fundarlok þakkaði Vilhjálmur stjórn félagsins og starfsmönnum kærlega fyrir gott samstarf á síðasta ári.

Eftir fundinn bauð félagið fundargestum upp á kvöldverð.