Í dag var fyrsti samningafundurinn á milli stéttarfélaganna og Norðuráls, en núverandi kjarasamningur rennur út um komandi áramót og því stuttur tími sem samningsaðilar hafa til að ganga frá nýjum kjarasamningi áður en sá eldri rennur út.

Á þessum fyrsta samningafundi var lögð fram kröfugerð stéttarfélaganna og var gerð ítarleg grein fyrir henni en kröfugerðin er í 16 liðum. Eins og alltaf var kröfugerðin unnin í samvinnu við starfsmenn Norðuráls m.a með því að halda tvo opna fundi með starfsmönnum þar sem áherslur í kröfugerðinni voru mótaðar.

Nú liggur fyrir að okkar samningsaðilar hafa fengið kröfugerðina í hendur og var ákveðið að næsti fundur yrði á næsta mánudag en á þeim fundi munu forsvarsmenn Norðuráls væntanlega svara efnislega þeim liðum í kröfugerðinni sem eru undir í þessum viðræðum.

Það er svo sem ekkert launungarmál að aðalkrafan sem starfsmenn leggja langmestu áherslu á er að samið verði með sambærilegum hætti og gert var í síðasta kjarasamningi á milli aðila þ.e.a.s að laun taki mið að launavísitölu Hagstofunnar en það er ófrávíkjanleg krafa af hálfu starfsmanna.

Eins og fram kom hér á heimasíðunni í gær þá vann Verkalýðsfélag Akraness mál gegn Sambandi íslenskra sveitafélaga er laut að rétti tímakaupsfólks til eingreiðslu að fjárhæð 42.500 kr. sem greidd var þann 1. febrúar á þessu ári.

En á óskiljanlegan hátt túlkaði Samband íslenskra sveitafélaga þessa eingreiðslu með þeim hætti að skilja ætti tímakaupsfólk eitt eftir án réttar til greiðslunnar.

Það er skemmst frá því að segja eins áður hefur komið fram að Félagsdómur tók undir allar dómkröfur Verkalýðsfélags Akraness og vann félagið því fullnaðar sigur í málinu sem kom formanni ekki á óvart enda blasti við að málatilbúnaður Sambands íslenskra sveitafélaga stóðst ekki eina einustu skoðun.

En það er morgunljóst að þessi dómur hefur mikið fordæmisgildi enda voru rök lögmanns Sambands íslenskra sveitafélaga þau að hvorki Reykjavíkurborg né ríkið hafi greitt umrædda eingreiðslu til starfsmanna sem tóku laun eftir tímakaupi.

Það er ekki bara það að Sveitafélögin, Ríkið og Reykjavíkurborg þurfi að greiða tímakaupsfólki umrædda eingreiðslu sem kemur út úr þessum dómi, heldur einnig það að búið er að hlunnfara tímakaupsfólk illilega þegar kemur að því að reikna út rétt til orlofs-og desemberuppbótar.

En sveitafélögin hafa einungis reiknað dagvinnutíma út þegar verið er að reikna út starfshlutfall sem myndar rétt til hversu háar orlofs-og desemberuppbætur tímakaupsfólk á rétt á, en ekki allt vinnuframlag þeirra eins og vinnu sem unnin er utan dagvinnutíma. En í dómi Félagsdóms er skýrt kveðið á um að starfshlutfall eigi að reiknast í samræmi við vinnuframlag.

Þetta hefur gert það að verkum að Verkalýðsfélag Akraness hefur nú þegar gert þá kröfu á Akraneskaupstað að sveitafélagið leiðrétti útreikning á orlofs-og desemberuppbótum tímakaupsfólks 4 ár aftur í tímann.

En það er alveg ljóst að þó nokkuð margir starfsmenn sveitafélaganna vítt og breitt um landið eiga rétt á leiðréttingu og það er verulega umhugsunarvert  hvernig Samband íslenskra sveitafélaga túlkar ranglega réttindi þeirra sem lökustu kjörin hafa hjá sveitafélögunum.

En eins og áður sagði hefur þessi dómur umtalsvert fordæmisgildi fyrir tímakaupsfólk og hvetur formaður Verkalýðsfélags Akraness starfsmenn vítt og breitt um landið sem og þá sem starfa hjá ríki og Reykjavíkurborg að kanna réttarstöðu sína í ljósi þessa dóms.

HÉR má lesa dóinn í heild.

Eins og fram hefur komið hér á heimasíðunni þá stefndi Verkalýðsfélag Akraness Sambandi íslenskra sveitafélaga fyrir félagsdóm. Málið laut að því að í kjarasamningi sem gerður var 2016 samþykkt að verða við ósk Sambands íslenskra sveitafélaga að láta kjarasamninginn gilda ekki til 1. Janúar 2019 heldur til 31. mars 2019 eða nánar tilgetið að lengja samninginn um þrjá mánuði.

Til að bæta starfsmönnum upp það tekjutap sem hlaust við þessa þriggja mánaða lengingu á samningum var starfsmönnum boðin 42.500 króna eingreiðsla fyrir 100% starf sem átti að koma til útborgunar 1. febrúar 2019, en orðrétt hljóðaði ákvæðið svona:

„Grein 1.2. hljóði svo: Sérstök eingreiðsla, kr. 42.500, greiðist þann 1. febrúar 2019 hverjum starfsmanni miðað við fullt starf sem er við störf í desember 2018 og er enn í starfi í janúar 2019. Upphæðin greiðist hlutfallslega miðað við starfsíma og starfshlutfall í desember“

Það ótrúlega gerist síðan að þegar eingreiðslan er greidd út þá greiða Akraneskaupstaður og Hvalfjarðasveit hana ekki út til svokallaðs tímakaupsfólks og þegar VLFA kallar eftir skýringum frá þessum aðilum hverju það sætti að greiðsla hafi ekki borist til tímakaupsfólk.

Svarið sem félagið fékk var að þetta væru tilmæli frá Sambandi íslenskra sveitafélaga að tímakaupsfólk ætti ekki þennan rétt, sem var vægast sagt undarleg niðurstaða.

Félagið hafði samband við Samband íslenskra sveitafélaga og kallaði eftir útskýringum á þessum tilmælum til sveitafélaga og eftir nokkra fundi þar sem sambandið óskaði eftir að fá að skoða þessa ákvörðun sína betur var niðurstaðan að hún skildi standa óhögguð. Rök þeirra voru m.a. þau að Reykjavíkurborg og Ríkið hafi ekki greitt þessa eingreiðslu til tímakaupsfólks.

Nú er hins vegar dómur fallinn í Félagsdómi þar sem tekið var undir allar kröfur Verkalýðsfélags Akraness en í dómsorði Félagsdóms segir orðrétt:

"Viðurkennt er að félagsmenn stefnanda Verkalýðsfélags Akraness, sem voru við störf hjá stefndu, Akraneskaupstað og Hvalfjarðasveit, í desember 2018 og voru enn í starfi í janúar 2019 og unnu starf sem fellur undir kafla 1.4. í kjarasamningi réttargæslustefnda, Samband íslenskra sveitafélaga, og stefnanda sem upphafslega átti að gilda frá 1. maí 2011 til 30. Júní 2014, eigi rétt á eingreiðslu samkvæmt grein 1.2 í kjarasamningum, eins og henni var breytt með 5. kafla samkomulagsins sömu aðila um breytingu og framlengingu kjarasamningsins, sem gilti frá 1. janúar 2016 til 31. mars 2019

Stefndu Akraneskaupstaður og Hvalfjarðasveit, greiði Verkalýðsfélagi Akraness, 500.000 krónur í málskostnað."

Formaður er afar ánægður með þennan dóm sem sýnir enn og aftur að félagið stendur vörð um réttindi sinna félagsmanna í hvívetna og vílar ekki fyrir sér að fara með mál fyrir dómstóla til að verja þau réttindi.

Nú mun félagið gera þá skýlausu kröfu að þessi eingreiðsla verði greidd eins fljótt og kostur er til allra þeirra sem heyra undir dómsorð Félagsdóms

Í gær fundaði formaður með starfsmönnum Elkem Ísland á Grundartanga vegna komandi kjarasamninga en kjarasamningur starfsmanna Elkem rennur út um komandi áramót.  

Fundirnir voru haldnir í mötuneyti fyrirtækisins, þar sem farið var yfir stöðuna en það er skemmst frá því að semja að nú sé verið að semja þegar viðsjárverðir tímar eru framundan hjá fyrirtækinu. Eins eins og allir vita þá náði Landsvirkjun að knýja í gegn gríðarlega hækkun á raforkuverði til fyrirtækisins á grundvelli einokunnar.

Formaður Verkalýðsfélags Akraness opnaði fundinn á því að fara yfir það að forstjóri fyrirtækisins hefur ítrekað sagt að fyrirtækið treystir sér ekki til að gera til lengri kjarasamning en í 12 mánuði vegna þeirra óvissu sem er uppi eftir að raforkukostnaður fyrirtækisins snarhækkaði.

Fram kom í máli formanns að þessi hækkun á raforku nemi um 1,3 milljörðum til viðbótar þeim 3 milljörðum sem fyrirtækið var að greiða fyrir þau 127 MW sem fyrirtækið notar í sína framleiðslu og er þessi hækkun yfir 43 % hækkun.

Það kom fram í yfirferð formanns að í dag nemi launakostnaður fyrirtækisins um 2,2 milljörðum á ári og því er þessi hækkun á raforkunni um 1,3 milljarð um 59% af öllum launakostnaði, en það er ígildi þess að Elkem myndi ráða um 118 nýja starfsmenn og hafa ekkert fyrir þá að gera annað en að greiða þeim laun.

Það kom líka fram hjá formanni að meðaltalshagnaður Elkem frá árinu 1998 til ársins 2018 er 789 milljónir á ári og því þurfi ekki mikla snillinga í hagfræði til að sjá að svona meðaltalshagnaður dugar vart til að mæta raforkuhækkun upp á 1,3 milljarð á ári og með þessari hækkun er verið að þurrka alla framlegð fyrirtækisins upp. Formaður sagði að með þessari hækkun á raforku sést glöggt að staðan er alvarleg, enda er verið að kippa samkeppnishæfni fyrirtækja í orkusæknum iðnaði í burtu með þetta mikilli hækkun.

Það var ítrekað aftur það sem forstjóri Elkem hefur sagt ekki bara við formann VLFA heldur einnig við trúnaðarmenn um að það ráðist á næstu 12 til 14 mánuðum hver framtíð fyrirtækisins verður hér á landi. En á þessum forsendum óvissunnar vill Elkem ekki gera lengri kjarasamning en til 12 mánaða og forstjóri Elkem hefur líka sagt að þeir hafi vegna þessa ekki svigrúm til mikilla launabreytinga. Enda hefur fyrirtækið nú þegar gripið til mjög mikilla hagræðingaraðgerða til að mæta þessum aukna rekstrarkostnaði vegna hækkunar á raforku.

Formaður fór yfir að búið er að tilkynna starfsmönnum að fyrirtækið ætlar að grípa til róttækra mótvægisaðgerða t.d. með því að lækka launakostnað um 322 milljónir á ári sem er lækkun um rúm 15%. En það verður m.a. gert með því að fækka starfsmönnum um 15%

Einnig hefur fyrirtækið tilkynnt um fjárfestingarstopp, nema það sem lýtur að nauðsynlegu viðhaldi búnaðar og einnig mun þetta koma niður á þeim fyrirtækjum sem eru að þjónusta fyrirtækið. Á þessu sést að staðan er alvarleg enda er verið að kippa samkeppnishæfni fyrirtækja í orkusæknum iðnaði í burtu með þetta mikilli hækkun. Það er ekki bara að raforkana sé að hækka hjá Elkem Ísland heldur er hún einnig að hækka gríðarlega hjá Norðuráli og nemur sú hækkun um 4 milljörðum á ári til viðbótar þeim 12 milljörðum sem þeir eru að greiða fyrir orkuna fyrir nýjan raforkusamning. Bara raforkuhækkun hjá Norðuráli og Elkem nemur samtals um 5,3 milljörðum á ári, en það er meira en allur sjávarútvegur greiðir í auðlindargjöld á næsta ári sem er um 5 milljarðar.

Farm kom í máli formanns að staðan væri gríðarlega erfið og mikilvægt að finna lausn og ná að semja þannig að allir geti verið á eitt sáttir. Það kom fram í máli formanns að hann er afar ósáttur ef það á að koma í hlut starfsmanna að taka þátt í að greiða fyrir þessa óbilgjörnu hækkun á raforkukostnaði fyrirtækisins.

En starfsmenn voru sammála um að finna leið þar sem farin yrði blönduð leið að launahækkun og auknu fríi starfsmanna þannig að starfsmenn myndu fá hækkun sem nemur ígildi hækkunar launavísitölunnar á síðustu 12 mánuðum og er nú verið að reyna að finna leið til að loka þeim hugmyndum.

Það er algerlega óþolandi og ólíðandi að ríkisfyrirtæki í einokunarstöðu eins og Landsvirkjun sé að ógna lífsviðurværi og atvinnuöryggi þúsunda starfsmanna í orkusæknum iðnaði með þessari græðgisvæðingu sem þar er ástunduð þegar kemur að endurnýjun á raforkusamningum fyrirtækja í þessum iðnaði.

Það er með ólíkindum að standa í þeim sporum að framtíð þessa mikilvæga fyrirtækis á okkar félagssvæði skuli ráðast á næstu 12 til 14 mánuðum vegna þess að ríkisfyrirtækið Landsvirkjun er nánast búið að eyðaleggja alla samkeppnisstöðu fyrirtækisins gagnvart öðrum fyrirtækjum innan samsteypunnar.

Verkalýðsfélag Akraness ætlar að berjast fyrir því að þetta fyrirtæki fái að halda áfram rekstri hér á landi og haldi áfram að vera okkur Akurnesingum jafnmikilvægt og það hefur verið síðustu 40 ár.

Við munum finna lausn á þessari kjaradeilu og berjast síðan til síðasta manns um að tryggja áframhaldandi samkeppnishæfni þessa fyrirtækisins hér á landi.