Óhætt er að segja að vandi heimilanna sé ærinn þessi misserin sökum stóraukinnar greiðslubyrði heimilanna. Ráðamönnum þjóðarinnar hefur verið tíðrætt um lán sem tengjast húsnæðiskaupum og þeim hækkunum sem þau lán hafa tekið sökum stóraukinnar verðbólgu á liðnum mánuðum. Gríðarlega mikilvægt er að finna farsæla lausn á því hvernig vandi þessa hóps er leystur.

Það sem gleymst hefur í allri þessari umræðu er vandi gríðarlega stórs hóps sem er með svokölluð myntkörfulán sökum bílakaupa. Þessi lán hafa hækkað stórkostlega á undanförnum mánuðum og greiðslubyrðin í samræmi við þá hækkun. Við höfum séð dæmi þar sem fólk hefur tekið 2,4 milljóna myntkörfulán fyrir rúmu ári síðan en áramótastaða lánsins var rúmar 5 milljónir. Afborganir þessa láns höfðu hækkað um tugi þúsunda á mánuði. Annað dæmi sem kom inn á borð til okkar er lán upp á 1,5 milljónir. Þetta lán stendur í 2,3 milljónum í dag og hefur greiðslubyrðin aukist úr 26.000 kr. fyrir ári síðan, í 47.000 kr. í dag sem gerir 81% hækkun. Fjölmörg önnur dæmi hafa borist inn á borð skrifstofu félagsins og alveg ljóst að margir eru að kikna undan þessum lánum og afar brýnt að fundin verði lausn á vanda þessa fólks.

Fram hefur komið í máli alls þess fólks sem hefur leitað til félagsins að þegar það stofnaði til þessara skuldbindinga á sínum tíma þá gat það fyllilega staðið undir þeim. Var öllu þessu fólki ráðlagt að myntkörfulánin væru langhagkvæmasti kosturinn til bílakaupa en gengið gæti rokkað á bilinu 5-10% til eða frá.

Hægt er að leysa þennan vanda með því að færa gengisvísitöluna niður eins og hún var í eðlilegu árferði, sem var í kringum 130 stig og breyta síðan þeim lánum á því gengi í verðtryggð íslensk lán.

Það er alveg morgunljóst að á þessum vanda verður að taka og undrast margir að lítið sem ekkert hefur verið fjallað um þennan mikla vanda sem hér er á ferð af hálfu ráðamanna þjóðarinnar. Það er ljóst að þeir sem hafa lánað fólki til bílakaupa munu klárlega ganga á húseignir þess ef fólk ekki getur staðið í skilum með afborganir af bílalánum sínum einfaldlega vegna þess að veðhæfni bifreiðanna hefur ekki aukist í samræmi við hækkun lánanna sem á þeim eru.

Þessi staðreynd gerir það að verkum að jafn brýnt er að taka á þessum vanda eins og lánum sem lúta að íbúðarkaupum.

Eins og flestir vita þá gengu Samtök atvinnulífsins og samninganefnd Alþýðusambands Íslands frá frestun til 1. júlí nk. á endurskoðun kjarasamninga og þeim launahækkunum sem áttu að taka gildi 1. mars sl.

Verkalýðsfélag Akraness vill hins vegar skora á öll fyrirtæki sem hafa fjárhagslega burði og treysta sér til að standa við þær launahækkanir sem áttu að taka gildi 1. mars sl.

Hækkanir sem áttu að koma 1. mars sl. voru eftirfarandi:

• 13.500 kr. hækkun handa þeim sem taka laun eftir launatöxtum.
• 3,5% hækkun handa þeim sem ekki taka laun eftir taxtakerfi.

Nú þegar hafa fjölmörg fyrirtæki tilkynnt að þau ætli að standa við þær launahækkanir sem taka áttu gildi 1. mars sl.  Þau fyrirtæki sem tilkynnt hafa opinberlega að þau ætli að láta áður umsamdar launahækkanir standa eru eftirfarandi:

• HB Grandi
• Brim (Laugafiskur)
• Vignir G. Jónsson Akranesi
• Godthaab Vestmannaeyjum
• Norðurströnd Dalvík
• Einhamar-Seafood Grindavík
• Frostfiskur Þorlákshöfn

Undanfarnar vikur hefur annríki verið á skrifstofu félagsins við skattframtalsaðstoð. Almennur skilafrestur var til 23. mars en lokadagur þeirra sem sóttu um frest er 1. apríl.  

Framtalsaðstoð hefur staðið félagsmönnum til boða undanfarin ár og hefur ávalt verið vel tekið. Þetta árið varð engin breyting á og fylltust allir tímar sem í boði voru svo bæta þurfti við dögum.

Ekki fer á milli mála að þörf er á þessari þjónustu eins og áhugi félagsmanna svo sannarlega sýnir.

Töluverð gagnrýni hefur verið á starfsemi lífeyrissjóðanna að undanförnu og hefur sú gagnrýni aðallega komið upp vegna ofurlauna einstaka forstjóra lífeyrisjóða og einnig í ljósi þess að lífeyrissjóðirnir hafa tapað tugum milljarða í kjölfar bankahrunsins.

Stjórn Verkalýðsfélags Akraness tekur undir þessa gagnrýni er lýtur að ofurlaunum sumra forstjóra lífeyrissjóða, það nær til að mynda ekki nokkurri átt að forstjóri lífeyrissjóðs sé með um 30 milljónir í árslaun eða 2,5 milljónir á mánuði.  Einnig er það mjög óeðlilegt að stjórnarformenn lífeyrissjóðs geti verið með rúmar 2 milljónir í árslaun og gegnt öðru fullu starfi samhliða.

Það þarf að vera algert gegnsæi með starfsemi lífeyrissjóða og er það mat formanns að það sé ekki boðlegt fyrir sjóðsfélaga að stjórnendur lífeyrissjóða séu að þiggja boðsferðir erlendis og fríar laxveiðiferðir.

Á síðasta stjórnarfundi VLFA var rætt um fækkun lífeyrissjóðanna og er það skýr skoðun stjórnar VLFA að það þurfi að fækka lífeyrissjóðum umtalsvert. Myndi það klárlega leiða af sér umtalsverða hagræðingu öllum sjóðfélögum til hagsbóta og vill stjórn félagsins að ASÍ beiti sér fyrir sameiningu sjóðanna.  Það er einnig skýlaus krafa stjórnar Verkalýðsfélags Akraness að atvinnurekendur víki úr stjórnum sjóðanna enda eiga atvinnurekendur ekkert með að vera að véla með lífeyri launafólks.

Stjórn félagsins vill að lögum lífeyrissjóðanna verði breytt með þeim hætti að sjóðirnir hafi heimild til að eiga og reka íbúðarhúsnæði.  Formanni félagsins er kunnugt um að slíkt frumvarp sé klárt til afgreiðslu á Alþingi og styður formaður félagsins það frumvarp heilshugar.

Ef þetta frumvarp verður að lögum þá mun það klárlega hjálpa atvinnulífinu aftur af stað.  Það er mat formanns að það sé bráðsnjöll hugmynd að lífeyrissjóðirnir ættu þjónustuíbúðir sem þeir gætu leigt sínum sjóðsfélögum.  Sjóðsfélagar gætu átt þess kost að taka hluta af sínum lífeyri út með því að fá aðgang að ódýru leiguhúsnæði sem væri í eigu lífeyrissjóðanna.  Hvað er betra fyrir launþega en að selja sína eign og komast í ódýra leigu hjá sínum lífeyrissjóði og nota þá fjármuni sem hann á í sinni eign til að lifa áhyggjulausu lífi þegar kemur að starfslokum. Það gleymist oft að húseignin okkar er líka lífeyrir.