Eins og fram kom hér á heimasíðunni í gær þá hefur Verkalýðsfélag Akraness falið lögmönnum félagsins að láta reyna á það fyrir dómstólum hvort svokallað rammasamkomulag aðila vinnumarkaðarins standist lög um stéttarfélög og vinnudeilur. Þetta SALEK samkomulag verður ekki öðruvísi skilið en að verið sé að skerða samningsrétt stéttarfélaganna gríðarlega. Enda segir í samkomulaginu að mótuð hafi verið sameiginleg launastefna til ársloka 2018 og Samtök atvinnulífsins, ríkið, Reykjavíkurborg og Samband íslenskra sveitarfélaga skuldbindi sig til að framfylgja þessari launastefnu gagnvart öllum þeim hópum og einnig þeirra sem standa utan samkomulagsins. Takið eftir, Alþýðusambandið er búið að gera rammasamkomulag við þessa aðila þar sem samningsrétturinn er nánast tekinn af stéttarfélögunum og það án þess að hafa neitt umboð til þess eða að kosningar hafi verið framkvæmdar til að veita slíkt umboð. Þessi vinnubrögð eru stórundarleg þó ekki sé fastar að orði kveðið í ljósi þess að samkvæmt lögum um stéttarfélög og vinnudeilur hafa stéttarfélögin frjálsan samningsrétt.

Eins og kom einnig fram hér í gær var formanni tilkynnt þegar hann átti fund við forsvarsmenn launanefndar sveitarfélaganna og ríkissáttasemjara í gær að búið væri að ákveða að svigrúm til launahækkana væri einungis rúm 20% því 11,4% áttu að dragast frá vegna fyrri launahækkana sem komið hafa fram í kjarasamningum frá nóvember 2013. Að sjálfsögðu var þetta ekki skilið öðruvísi af hálfu formanns en að hér væri búið að ákveða fyrirfram í gegnum þetta rammasamkomulag hverjar launahækkanirnar ættu að vera þrátt fyrir að samningsrétturinn sé sjálfstæður hjá VLFA eins og öllum öðrum stéttarfélögum á Íslandi samkvæmt lögum um stéttarfélög og vinnudeilur.

Það magnaðasta í þessu öllu saman er að formaður VLFA fékk tölvupóst frá forsvarsmönnum launanefndar sveitarfélaga í gærkvöldi þar sem skýrt var frá því að aðilar rammasamkomulagsins hefðu komið saman og ákveðið að breyta viðmiðum frá árinu 2013 hvað varðar sveitarfélögin sem gerði það að verkum að frádrátturinn fór úr 11,4% í 6,3%. Formaður spyr sig eðlilega: Er þetta tilviljun að aðilar SALEK hópsins hafi verið kallaðir saman og frádrátturinn sé lækkaður úr 11,4% í 6,3%. Nei, fjandakornið ekki og má ætla að það hafi gripið um sig einhver hræðsla hjá þessum aðilum sem hljóta að sjá það hvernig þeir hafa skert kjarasamningsrétt sjálfstæðra stéttarfélaga.

Það er fleira sem hefur verið rætt inni í þessum reykfylltu bakherbergjum SALEK hópsins. Eitt af því sem formaður hefur heyrt er að hugmyndir séu um að hækka eigi iðgjöld í samtryggingarlífeyrissjóðinn úr 12% upp í 15,5% á kostnað almennra launahækkana. Formaður trúir ekki öðru en að þessar breytingar fari klárlega í almenna atkvæðagreiðslu því hann er sannfærður um að það er enginn vilji á meðal launafólks að setja meira inn í þá hít sem lífeyrissjóðskerfið er á meðan kerfið hefur ekki getað sýnt fram á sjálfbærni. Ef það er til svigrúm hjá atvinnurekendum til að hækka iðgjöld þá væri miklu nær að nota þá fjármuni annað hvort til almennra launahækkana eða þá að þeir verði eyrnamerktir í séreignarlífeyrissjóð hvers launamanns. En að ætla sér að hækka iðgjöldin um 3,5% í áföngum á kostnað almennra launahækkana er algjörlega galið því hugmyndir eru líka um að hækka töku lífeyris úr 67 árum upp í 70 ár í þrepum og hjá opinbera geiranum úr 65 árum upp í 67 ár. Það er bjargföst skoðun formanns að það sé enginn vilji hjá launafólki til að setja meira inn í samtryggingarþátt lífeyrissjóðsins. Við skulum ekki gleyma því að lífeyrissjóðirnir töpuðu 500 milljörðum í hruninu og búið er að skerða lífeyrisréttindi um 200 milljarða síðan þá.

Formaður skorar á allt launafólk að vera vel vakandi yfir því sem er að gerast á íslenskum vinnumarkaði því það er markmið þessara aðila að festa hér í sessi samræmda láglaunastefnu til eilífðarnóns. Stöndum saman öll sem eitt og komum í veg fyrir að slíkt gerist.

Rétt í þessu sleit Verkalýðsfélag Akraness viðræðum við launanefnd sveitarfélaga vegna kjarasamnings sem félagið er með við sambandið vegna starfsmanna sem vinna hjá Akraneskaupstað. Þetta gerði formaður vegna þess að nú liggur fyrir að launanefnd sveitarfélaga vísar í rammasamkomulag á milli aðila vinnumarkaðarins sem svokallaður SALEK hópur gerði og var undirritað 27. október síðastliðinn.

Forsvarsmenn launanefndar sveitarfélaga segja að í samkomulaginu sem aðilar vinnumarkaðarins gerðu sé kveðið á um að mörkuð hafi verið samræmd launastefna þar sem tekið skal tillit til launabreytinga sem átt hafa sér stað frá nóvember 2013 og í þessu rammasamkomulagi er kveðið á um að heildar kostnaðaráhrif kjarasamningsins megi ekki vera hærri en 32% í árslok 2018.

Nú hefur komið í ljós að kostnaðaraukinn frá nóvember 2013 fram að núverandi kjaraviðræðum er 11% sem þýðir að starfsmönnum sveitarfélaga vítt og breitt um landið stendur einungis til boða rúm 20% til ársloka 2018.  Með öðrum orðum, forseti Alþýðusambands Íslands var búinn að semja fyrirfram um hverjar heildar launahækkanir til handa starfsmönnum sveitafélaganna mega vera og það þrátt fyrir að skýrt sé kveðið á um sjálfstæðan samningsrétt stéttarfélaganna samkvæmt lögum.

Það er morgunljóst að þetta rammasamkomulag SALEK hópsins stenst alls ekki lög um stéttarfélög og vinnudeilur enda er þar skýrt  kveðið á um að það séu stéttarfélögin sem fara með samningsumboðið fyrir hönd sinna félagsmanna. Á þeirri forsendu stenst það ekki eina einustu skoðun að meðal annars forseti ASÍ sé búinn að ganga frá rammasamkomulagi fyrir öll aðildarfélög innan ASÍ sem kveður á um hvert hámark launahækkana getur orðið. Ekki bara það heldur eru þessir snillingar líka búnir að ákveða hvaða launahækkanir fyrri kjarasamninga skuli dragast frá þeim samningum sem nú eru lausir. Hvernig í himninum getur slíkt staðist frjálsan samningsrétt stéttarfélaganna á Íslandi sem kveðið er á um í lögum um stéttarfélög og vinnudeilur?

Það má líka spyrja sig hvað ef getið hefði verið um í þessu rammasamkomulagi aðila vinnumarkaðarins að allar launahækkanir á næstu árum yrðu frystar? Það er í raun og veru jafn fáránlegt og að ákveða fyrirfram hverjar hámarkslaunahækkanir mega vera að frádregnum einhverjum fyrirfram gefnum launahækkunum fyrri ára.

Formaður fór ítarlega yfir það með forsvarsmönnum launanefndar sveitarfélaga og ríkissáttasemjara að það sem hér væri búið að gerast í svokölluðum SALEK hóp væri klárt brot á lögum um stéttarfélög og vinnudeilur. Í rammasamkomulaginu væri samningsrétturinn fótum troðinn þar sem búið væri að ákveða fyrirfram, án vitneskju stéttarfélagsins, um að 11% skuli koma til frádráttar á því sem um kann að semjast. Ekki bara að það komi til frádráttar heldur er þetta rammasamkomulag líka þannig uppbyggt að það má ekki semja um meira en 32% til ársloka 2018 og það þrátt fyrir að stéttarfélögin séu með frjálsan samningsrétt. Er nokkur furða að helstu forsvarsmenn launagreiðenda á Íslandi skuli fagna þessu samkomulagi eins og enginn sé morgundagurinn?

Á þessari forsendu sem hér hefur verið rakin hefur félagið falið lögmönnum félagsins að láta á það reyna fyrir félagsdómi hvort svokallaður SALEK hópur hafi heimild til að skerða og fótum troða samningsrétt frjálsra stéttarfélaga jafn illilega og kveðið er á um í umræddu rammasamkomulagi. Samkomulagi sem ekki einu sinni hefur farið til atkvæðagreiðslu á meðal almennra félagsmanna Alþýðusambands Íslands. Grundvallaratriðið er það að fulltrúar atvinnulífsins, ríkis og sveitafélaga vísa nú eðlilega í umrætt rammasamkomulag og segjast vera búnir að ganga frá samkomulagi um hverjar launahækkanirnar eiga að vera til ársins 2018. Formaður ítrekar það að þessi vinnubrögð standast enga skoðun, engin lög og eru siðferðislega röng enda er verið að fótum troða lýðræðislegan rétt frjálsra stéttarfélaga til kjarasamningsgerðar.

Lögmenn félagsins eru sammála formanni hvað þessa túlkun varðar og hefur þetta mál verið sett í forgang hjá þeim og vænta má að málinu verði stefnt fyrir félagsdóm innan fárra daga.

Formaður sá sig knúinn til þess í ljósi þess að honum var stillt upp við vegg á grundvelli þessa rammasamkomulags um launahækkanir að slíta þessum viðræðum við launanefnd sveitarfélaga. Enda er það sorglegt til þess að vita að forsvarsmenn Alþýðusambands Íslands skuli vega svo illilega að sjálfstæði sinna eigin stéttarfélaga með þeim hætti sem birtist í þessu rammasamkomulagi aðila vinnumarkaðarins.