Mikil fundahöld hafa verið undanfarið um nýjan kjarasamning á hinum almenna vinnumarkaði sem svokölluð breiðfylking verkalýðshreyfingarinnar kemur að. Þar eru undir Starfsgreinasamband Íslands, Efling, Landssamband verslunarmanna og Samiðn. Markmið þessara aðila er eins og áður hefur komið fram í fréttum að ganga frá hófstilltum kjarasamningum sem byggjast upp á að ná niður vöxtum og verðbólgu sem hafa leikið íslenskt launafólk og heimili afar grátt um árabil. Viðræðurnar til þessa hafa gengið ágætlega þó morgunljóst sé að ýmis ljón séu ennþá á veginum. Lýtur það helst að skilningi á því að launafólk hefur orðið fyrir miklum kostnaðarauka á öllum sviðum rekstrarútgjalda sinna og skilningi aðildarfyrirtækja Samtaka atvinnulífsins á að halda þurfi aftur af verðlagi hér á landi, meðal annars með því að stilla öllum verðlags- og gjaldskrárbreytingum í hóf.

Vissulega hafa fjölmargir aðilar, til dæmis sveitarfélög, tilkynnt að ef takist að ganga frá kjarasamningi á hinum almenna vinnumarkaði út frá þessum markmiðum þá muni þau endurskoða sínar gjaldskrár og einnig hafa nokkur fyrirtæki eins og Byko tilkynnt verðfrystingu í allt að 6 mánuði ef samningar nást. Einnig hafa Hagar tilkynnt að þeir hafi beint því til sinna birgja að ef þeir geti ekki útskýrt hækkanir með afgerandi hætti þá muni fyrirtækið taka umræddar vörur úr hillum fyrirtækisins. Þetta eru gríðarlega sterk og skýr skilaboð og sýnir mikilvægi þess að þetta verkefni takist enda ljóst að hægt er að auka ráðstöfunartekjur launafólks með margvíslegum hætti öðrum en breytingum á launalið samninganna.

Við hinsvegar bíðum eftir svari frá stjórnvöldum, svari sem lýtur að því að endurreisa þurfi tilfærslukerfin, það er að segja barnabætur, vaxtabætur og húsaleigubætur. Það er kostnaður sem nemur 24 milljörðum en það er grunnforsendan fyrir því að hægt verði að fara þessa vegferð. Á formaður von á að heyra frá stjórnvöldum hvað það varðar fyrir lok þessarar viku.

Það er vissulega ágreiningur til staðar um launaliðinn en samningsaðilar eru til þessa sammála því að finna sameignilegan flöt á því vandamáli en það mun skýrast í dag að mati formanns hvort það takist eða ekki. Það er mikilvægt að samningsaðilar báðir átti sig á mikilvægi þess að þetta verkefni takist en þó er rétt að geta þess að það er skýlaus krafa af hálfu áðurnefndra aðila að það verði skýr endurkoðunarákvæði í samningnum. Meðal annars sem lúta að verðbólgumarkmiðum og lækkun vaxta. Án slíkra ákvæða verður ekki hægt að ganga frá kjarasamningum enda ætlar launafólk eitt og sér ekki að axla þá ábyrgð að ganga hinn hófstillta veg ef aðrir hafa ekki í hyggju að feta þá vegferð.

Information in English and Polish below

Félagsmenn eru hvattir til að taka þátt í könnun sem framkvæmd er af Vörðu-Rannsóknastofnun vinnumarkaðarins og er ætluð félögum í aðildarfélögum Alþýðusambands Íslands (ASÍ) og BSRB.

Könnunin er nú framkvæmd fjórða árið í röð og er markmið hennar að varpa ljósi á fjárhagslega stöðu og heilsu launafólks á Íslandi. 

Könnunin er aðgengileg á mínum síðum sem krefst innskráningar með rafrænum skilríkum.

English

The survey is conducted by Varða - Labour Market Research Institute, now for the fourth year in a row. The survey provides important information about the current situation in the labour market, especially regarding financial standing and health. The survey outcome will help us analyse the current situation among workers in Iceland, and help us fight for better living standards. 

It only takes about 15 minutes to answer, and answers cannot be traced back to individual respondents. The questions relate to your financial standing, wellbeing, health, and housing market situation.

You can start the survey here:  My pages

Varða manages all aspects of this survey, from designing the questions, setting up and conducting the survey, and processing the outcomes.

• The survey can be completed through a mobile, a tablet or a computer.
• The survey is available in three languages; Icelandic, English and Polish.
• Three participants will win a 40,000 ISK gift card.
• The survey closes on Wednesday, 17 January.
• The survey is non-personally identifiable. Participants are invited to participate in a lottery through a separate link, and answers to the survey questions cannot be linked to participation in the lottery.

We encourage all our members to participate in the survey. Your input will help provide a broad outcome which will help us shape and support the labour movement’s cause

Polski

Ankieta jest przeprowadzana przez Varða – Instytut Badań Rynku Pracy – już czwarty rok z rzędu. Ankieta stanowi istotny element w gromadzeniu informacji o sytuacji na rynku pracy, szczególnie dotyczących warunków finansowych oraz zdrowia. Jego wyniki pomogą nam w analizie sytuacji osób pracujących w Islandii oraz w walce o lepsze warunki życiowe.

Wypełnienie kwestionariusza zajmie zaledwie ok. 15 minut. Pytania dotyczą sytuacji finansowej, samopoczucia, stanu zdrowia, wypalenia zawodowego oraz łamania praw na rynku pracy.

Ankietę można znaleźć w tym miejscu:  Moich stronach (Mínar síður).

Przeprowadzeniem ankiety zajmuje się w całości Instytut Varða, który jest odpowiedzialny za ułożenie pytań, skład, realizację oraz przetworzenie odpowiedzi.

• Ankieta zostanie udostępniona na dwa tygodnie, a odpowiedzi będzie można udzielać przez telefon, tablet lub komputer.
• Kwestionariusz będzie można wypełnić w trzech językach: islandzkim, angielskim i polskim.
• Trzech uczestników otrzyma bon w wysokości 40 000 kr.
• Ankieta będzie dostępna od czwartku 4 stycznia do środy 17 stycznia.
• Ankieta jest anonimowa. Loteria, w której uczestnicy będą mogli wziąć udział, znajduje się pod innym linkiem i nie ma możliwości powiązania odpowiedzi z ankiety z udziałem w loterii.

Zachęcamy wszystkich członków związku do wzięcia udziału w ankiecie, ponieważ bardzo istotne jest uzyskanie opinii jak największej liczby osób, aby jak najlepiej wykorzystać wyniki do sformułowania i wsparcia żądań związków zawodowych.

Eins og fram hefur komið þá telur Verkalýðsfélag Akraness ásamt stórum hluta verkalýðshreyfingarinnar afar mikilvægt að fara í komandi kjaraviðræður með öðrum hætti heldur en stundum hefur verið gert. Ástæðan er einföld, nú ríkir 8% verðbólga og stýrivextir eru í hæstu hæðum eða nánar tiltekið 9,25%. Þetta hefur gert það að verkum að á liðnum misserum hafa allir kostnaðarliðir í útgjöldum hemilanna stökkbreyst. Útgjöld heimilanna hafa aukist um tugi ef ekki hundruð þúsunda vegna hækkana á verðlagi og síðast en ekki síst vegna hækkunar á vaxtabyrði.

Á þeirri forsendu hefur verkalýðshreyfingin í heild sinni verið að vinna að því að fara sameinuð í viðræður við Samtök atvinnulífsins og stjórnvöld með það að markmiði að ganga frá hófstilltum kjarasamningum til langs tíma á grundvelli sameiginlegs kostnaðarmats sem rúmist innan þess sem hinir helstu greiningaraðilar tala um á hverjum tíma fyrir sig. Því miður er nú komið í ljós að ekki er full samstaða um að fara þessa leið en þó ber að geta þess að yfir 90% aðildarfélaga ASÍ eru sammála um að fara þessa leið, leið sem lýtur að því að vinna bug á verðbólgu og stuðla hér að hratt lækkandi vöxtum.

Það má eiginlega segja að þetta sé hálfgerð þjóðarsátt sem byggist á því að allir muni þurfa að leggja sitt af mörkum til að hún geti orðið að veruleika. Nægir þar að nefna aðkomu stjórnvalda við að endurreisa tilfærslukerfin eða svokallaðar barnabætur, vaxtabætur og húsnæðisbætur sem og að leggja drög að nýju húsnæðislánakerfi þar sem íslenskum neytendum stæði til boða sambærileg húsnæðiskjör og gerast í þeim löndum sem við viljum helst bera okkur saman við svo einhver atriði séu nefnd.

Nú er staðan þannig að þau félög sem eru tilbúin til að halda áfram á þessari leið eru Landssamband verslunarmanna, Starfsgreinasamband Íslands og Efling stéttarfélag. Ekki er ólíklegt að einhver hluti iðnaðarmannafélaganna muni einnig koma með. Til að ná árangri liggur fyrir að launaliður kjarasamningsins þarf að vera innan kostnaðarmats og launahækkanir og aðkoma stjórnvalda og sveitarfélaga þarf að vera í samspili í 100% tilfella.

Til að þetta geti gengið upp þurfa ríki, sveitarfélög, verslun og þjónusta og í raun og veru allir að taka þátt og mikilvægt að kostnaðarhækkunum verði ekki velt af fullum þunga út í verðlagið og reynt verði að halda verðlagshækkunum og gjaldskrárhækkunum í lágmarki, sérstaklega sem lýtur að barnafjölskyldum. Það er ljóst að þessi vinna mun fara á fulla ferð enda ekki eftir neinu að bíða enda mikilvægt að nýr kjarasamningur taki við af eldri kjarasamningi og ávinningurinn af þessari leið skili sér hratt og vel enda er markmið og stefna samningsins ef af verður að ná verðbólgu hratt niður ásamt vöxtum eins og áður hefur komið fram. En eitt er víst að þetta verður ekki gert án þess að skýr forsenduákvæði til varnar íslensku launafólki og heimilum verði til staðar í slíkum samningi. Forsenduákvæði sem tryggja launafólk gegn því ef aðrir aðilar ætla ekki að taka þátt í þessari vegferð og árangur varðandi lækkun verðbólgu og vaxta skilar sér ekki eins og forsendur samningsins myndu segja til um.

Félagsmenn hafa verið afar duglegir við að nýta sér hina ýmsu styrki úr sjúkrasjóði félagsins en tæplega 1.300 félagsmenn hafa nýtt sér þá þjónustu það sem af er ári. Fæðingarstyrkurinn er alltaf gríðarlega vel nýttur en 83 foreldrar hafa fengið greiddan fæðingarstyrk á þessu tímabili. Þá hafa 366 félagsmenn nýtt sér heilsufarsskoðunarstyrkinn og 355 félagsmenn hafa fengið greiddan heilsueflingarstyrk. Það sem af er þessu ári er aukning á greiðslum úr sjúkrasjóði 30% en á síðasta aðalfundi félagsins voru hinir ýmsu styrkir félagsins hækkaðir umtalsvert sem meðal annars skýrir þá aukningu. 

Einnig hafa félagsmenn verið afar duglegir að nýta sér nýjung sem félagið býður upp á sem eru afsláttarávísanir í flug frá bæði Icelandair og Play. Með þessari niðurgreiðslu félagsins hafa félagsmenn náð að spara sér í heildina sem nemur 2,5 milljónum króna. Félagið hefur keypt ávísanir fyrir 9 milljónir og fær afslátt vegna magnkaupa og þeim afslætti er skilað til félagsmanna ásamt niðurgreiðslu því til viðbótar. Það þýðir að fyrir hverja ávísun að andvirði 25.000 kr. greiðir félagsmaðurinn 19.000 kr. og hver félagsmaður má kaupa 5 ávísanir á ári þannig að viðkomandi getur sparað sér 30.000 kr. með þessum hætti. Það er óhætt að segja að þessi nýjung hafi svo sannarlega fallið í góðan jarðveg meðal félagsmanna.