Samninganefnd starfsmanna Norðuráls fundaði með fulltrúum fyrirtækisins og Samtaka atvinnulífsins hjá ríksisáttasemjara í gær. Skemmst er frá því að segja að árangurinn var afskaplega takmarkaður. Það kom skýrt fram í máli fulltrúa Samtaka atvinnulífsins að verið er að semja um launalið samningsins á öðrum stað heldur en á því samningsborði sem það ætti að vera gert eða með öðrum orðum, það er verið að semja við Alþýðusambandið um samræmda launastefnu og það er það sem að á að gilda fyrir starfsmenn Norðuráls.

Það er sorglegt að verða vitni að því að það er búið að taka kjarasamningsbundinn rétt af samninganefnd starfsmanna og færa hann til þriðja aðila sem í þessu tilfelli er forysta ASÍ. En eins og kom fram í fréttum í gær þá vinnur ASÍ að því af fullri hörku að hér verði samið við alla launþega innan ASÍ með sambærilegum launahækkunum þar sem ekkert tillit verður tekið til sterkrar stöðu útflutningsfyrirtækja. Þessu mótmælti formaður Verkalýðsfélags Akraness harðlega á fundinum í gær og fordæmir þessi vinnubrögð enda er það með ólíkindum að það sé verið að taka samningsumboð af samninganefnd starfsmanna og færa það til áðurnefndra aðila.

Formaður lítur á þetta sem forysta ASÍ er að gera sem gríðarlegt skemmdarverk gagnvart þeim starfsmönnum sem starfa í útflutningsfyrirtækjum. Formaður hefur fært rök fyrir því af hverju á að sækja meira á útflutningsfyrirtækin og nægir í þessu samhengi að nefna að álverð heldur áfram að hækka stórkostlega og er það nú komið upp í 2.535 dollara og hækkar nú nánast dag hvern. Þessu til viðbótar hefur gengi dollarans styrkst gagnvart íslensku krónunni sem nemur yfir 90% frá hruni. Því spyr formaður sig að því hví í ósköpunum eigi að setja starfsmenn þessara fyrirtækja undir sömu láglaunastefnuna sem forysta ASÍ berst nú hatrammlega fyrir að farin verði.

Það er líka rétt að geta þess að starfsmenn stóriðjunnar á Grundartanga nutu ekki þess gríðarlega launaskriðs sem varð í kjölfar efnahagsbólunnar en launaskriðið á höfuðborgarsvæðinu á þessu tímabili var allt að 20 - 30%. Starfsmenn stóriðjunnar fá einungis þær launahækkanir sem um semst í kjarasamningum sökum þeirra fastlaunasamninga sem samningarnir byggjast á. Nú er komið að þeim tímapunkti að starfsmenn stóriðjufyrirtækja fari að mótmæla þessum skemmdarverkum sem aðildarfélögin sem eiga aðild að samningnum ástunda undir dyggri aðstoð forystu ASÍ.  

Gríðarleg samstaða og einhugur ríktu á opnum fundi um stöðu kjaramála sem Verkalýðsfélag Akraness hélt í gær í Bíóhöllinni. Formaður félagsins rakti stöðu allra kjarasamninga sem félagið er aðili að og gerði grein fyrir þeirri grafalvarlegu stöðu sem upp er komin í kjaradeilu félagsins við Samtök atvinnulífsins.

Það kom skýrt fram í máli formanns í gær að það er fullur skilningur hjá Verkalýðsfélagi Akraness á að sýna fyrirtækjum sem eiga í erfiðleikum um þessar mundir sökum efnahagshrunsins skilning í komandi kjarasamningum. Nefndi formaðurinn sérstaklega byggingariðnaðinn og Sementsverksmiðjuna í því samhengi. En það kom hins vegar skýrt fram hjá formanni að að sjálfsögðu þurfi þessir aðilar einnig að fá einhverjar launabætur á meðan að þessar greinar vinna sig úr þeim vanda sem þær eiga við að etja þessi misserin. Kjör starfsmanna í þessum atvinnugreinum verður svo að bæta til muna síðar þegar betur árar í viðkomandi greinum.

En það kom hvellskýrt fram hjá formanni VLFA sú skýlausa krafa að atvinnugreinar tengdar útflutningi skili þeim ávinningi sem þær hafa fengið, meðal annars vegna gengisfalls íslensku krónunnar og stórhækkaðs afurðaverðs, með afgerandi hætti í komandi samningnum. Það verður lágmarkskrafa að þeirri kaupmáttarrýrnun sem starfsmenn í útflutningsfyrirtækjum hafa orðið fyrir, verði skilað til þeirra starfsmanna.

Þessi fjölmenni fundur fordæmir vinnubrögð Samtaka atvinnulífsins og forystu ASÍ fyrir þá stefnu sem lýtur að samræmdri launastefnu. Stefnu sem byggist á því að lítið sem ekkert tillit á að taka til sterkrar stöðu útflutningsgreina. Nefndi formaður til dæmis að þau fyrirtæki sem eiga þær síldarbræðslur sem hér eru starfandi skiluðu flest milljörðum í hagnað á starfsárinu 2009. Formaðurinn rakti líka hvernig afurðaverð á mjöli og lýsi hefur stórhækkað og einnig á kísiljárni og áli. Það kom fram í máli formanns að upp undir 70% félagsmanna í VLFA eru starfandi hjá útflutningsfyrirtækjum. Á þeirri forsendu er nöturlegt og dapurlegt að verða vitni að því að Alþýðusamband Íslands skuli taka höndum saman með Samtökum atvinnulífsins til að koma í veg fyrir það að þessar útflutningsgreinar þurfi að hækka laun umfram það sem gerist hjá atvinnugreinum sem eiga í gríðarlegum erfiðleikum.

Að mati fundarmanna eru Þetta vinnubrögð sem eru óskiljanleg. Hví í ósköpunum berst ekki ASÍ af öllum kröftum fyrir því að fordæma þær skefjalausu hækkanir sem dunið hafa á launþegum á liðnum misserum í staðinn fyrir að berjast fyrir því að starfsmenn útflutningsfyrirtækja fái ekki notið þess ávinnings sem fyrirtækin eru að njóta í kjölfar gengisfalls íslensku krónunnar.

Það kom tillaga frá fundarmanni sem lýsti yfir fullum stuðningi við forystu Verkalýðsfélags Akraness í þeirri baráttu sem nú er framundan og var sú tillaga samþykkt með dynjandi lófaklappi fundarmanna. Það er þessi stuðningur sem skiptir forystumenn í stéttarfélögum gríðarlegu máli því án stuðnings launþega eru forystumenn í stéttarfélögum ekkert. Það er æði margt sem bendir til þess að hörð barátta sé framundan fyrir bættum kjörum íslenskra launþega og á þeirri forsendu er gríðarleg þörf á algjörri samstöðu íslenskra launþega. Það þarf að brjóta á bak aftur þessa samræmdu launastefnu þar sem hagsmunum starfsmanna í útflutningsgreinum á að fórna að mati þessara aðila sem um ræðir.