Það er óhætt að segja að það sé komin upp alveg ótrúlega flókin og undarleg staða í kjaraviðræðum á hinum almenna vinnumarkaði. En nú berast fregnir af því að drög að nýjum samningi á milli Flóabandalagsins, VR og Samtaka atvinnulífsins liggi í loftinu en þessir aðilar hafa frestað boðuðu verkfalli um fimm daga en verkafallið átti að hefjast á miðnætti annað kvöld.

Rétt er að vekja strax athygli á því að landsbyggðarfélögin innan Starfsgreinasambands Íslands hafa ekki frestað boðuðu verkfalli sem mun hefjast á miðnætti á morgun. Ástæðan fyrir því er einföld, landsbyggðarfélögin hafa ekkert heyrt frá Samtökum atvinnulífsins og vita því ekkert um innihaldið í þessum samningsdrögum sem liggja fyrir á milli áðurnefndra aðila.

Formaður lýsir yfir fullkominni vanþóknun á þessum vinnubrögðum Samtaka atvinnulífsins í ljósi þess að landsbyggðarfélögin hafa nú þegar tekið þrjá daga í verkföll og næsta verkfallshrina hefst eftir einungis 36 klukkutíma. SA virðist líta landsbyggðarfyrirtækin allt öðrum augum en fyrirtæki á höfuðborgarsvæðinu og varla eru landsbyggðarfyrirtækin sem tilheyra SA ánægð með að ekki sé reynt að forða verkfallsaðgerðum á landsbyggðinni eins og gert er á höfuðborgarsvæðinu.

En hvað skyldi vera í þessum samningsdrögum sem Flóinn og VR eru að kokka upp?  Formenn innan SGS hafa því miður ekki fengið neinar upplýsingar aðrar en þær sem birst hafa í fjölmiðlum. En við fyrstu sýn virðist sem Flóinn og VR séu að semja á grundvelli kröfugerðar landsbyggðarfélaganna sem byggist á þriggja ára samningi en rétt er að vekja athygli á að Flóinn og VR voru búin að gefa út að þau vildu bara semja til eins árs því þau treystu ekki stjórnvöldum en það er greinilegt að traustið á stjórnvöld er komið til baka.

Einnig kom fram í fréttum í dag að krafa landsbyggðarfélaganna um að lágmarkslaun verði orðin 300.000 kr. innan þriggja ára sé til umræðu á milli SA og Flóans og VR en þá kröfu hafa þessi félög ekki verið með hingað til enda viljað semja til eins árs eins og áður sagði.

En það er morgunljóst að æði margt á eftir að skýrast eins og t.d:

·         Hvað eiga launataxtar verkafólks að hækka mikið? 

·         Verða lágmarkslaunin orðin 300.000 kr. innan þriggja ára? 

·         Frá hvaða tíma á samningurinn að gilda? Nú eru að verða liðnir 3 mánuðir frá því samningurinn rann út. 

·         Verður greidd einsgreiðlsa vegna þess að samningurinn hefur dregist um tæpa þrjá mánuði?

·         Hvað með sérstakar hækkanir hjá þeim sem starfa í útflutningsgreinunum eins og t.d. ferðaþjónustunni og fiskvinnslunni?

Fyrirgefið en af fenginni reynslu hefur formaður VLFA gríðarlegar áhyggjur af því að verkalýðshreyfingin klúðri því dauðafæri sem nú hefur skapast til að lagfæra kjör verkafólks svo um munar. En stöðunni sem verkalýðshreyfingin er með núna má líkja við vítaspyrnu í knattspyrnuleik þar sem boltanum hefur verið stillt upp á vítapunkti og það er enginn í markinu. Formaður vonar að verkalýðshreyfingin ætli ekki að leika sér að því að skjóta himinhátt yfir og klúðra því gullna tækifæri sem hún hefur til þess að lagfæra kjör þeirra sem lökust kjörin hafa. 

Formaður vonar að það verði samið þannig að laun verkafólks dugi fyrir þeim lágmarksframfærsluviðmiðum sem hið opinbera hefur gefið út og líka þannig að okkar félagsmenn geti haldið mannlegri reisn.  En eins og staðan er núna þá er ekkert sem bendir til annars en að verkfall á landsbyggðinni skelli á af fullum þunga á miðnætti annað kvöld. Allavega hafa landsbyggðarfélögin enga forsendu til að áætla annað eins og staðan er akkúrat núna.

Rétt í þessu lauk samningafundi samningaráðs Starfsgreinasambands Íslands með forsvarsmönnum Samtaka atvinnulífsins en formaður VLFA situr í samningaráði SGS. Það er óhætt að segja að staðan sé erfið, flókin og gríðarlega viðkvæm en Samtök atvinnulífsins hafa eins og fram hefur komið í fjölmiðlum óskað eftir að gerðar verði breytingar á kjarasamningnum. Breytingar sem tengjast lengingu á dagvinnutímabili, virkum vinnutíma og lækkun yfirvinnuálags. Samninganefnd Starfsgreinasambandsins hefur alfarið hafnað þessum hugmyndum á þeirri forsendu að alltof stuttur tími sé til að skoða, meta og yfirfara áhrif þessara breytinga á kjör okkar fólks. En við fyrstu sýn er æði margt sem bendir til þess að verkafólk væri að kaupa sína launahækkun að hluta til sjálft ef hugmyndir SA næðu fram að ganga. 

Samninganefnd SGS útilokar ekki að hægt verði að skoða þessar hugmyndir SA en til þess þarf mun lengri tíma til að vega og meta eins og áður sagði ávinning verkafólks af slíkri breytingu. Staðan er vandmeðfarin og ljóst að fátt getur komið í veg fyrir að verkfall skelli á 28. og 29. maí næstkomandi. Það er ánægjulegt til þess að vita að engan bilbug er að finna á íslensku verkafólki í þessum átökum enda er íslenskt verkafólk búið að fá upp í kok af þeirri misskiptingu og því óréttlæti sem ríkir í íslensku samfélagi. Daglega berast fréttir af miklum hagnaði íslenskra fyrirtækja og arðgreiðslur flæða yfir til eigenda þeirra eins og enginn sé morgundagurinn en á sama tíma er búið að ræsa út alla áróðursmeistara Samtaka atvinnulífsnis sem hafa það verk að vinna að hræða íslenskan almenning með því að verðbólga hér muni rjúka upp úr öllu valdi, gengið falla, atvinnuleysi stóraukast og verðtryggðar skuldir heimilanna stökkbreytast. 

Þessi hræðsluáróður á sér stað þrátt fyrir að kostnaðarmat kröfugerðar Starfsgreinasambands Íslands sé minna heldur en hagnaður Haga sem eiga og reka meðal annars Bónus og Hagkaup. Kostnaðarmatið nemur um 3,7 milljörðum á ári en hagnaður Haga var 3,8 milljarðar. Það er því magnað til þess að vita að hræðsluáróðursmeistararnir skuli spá hér dómsdegi ef kröfur SGS verði að veruleika, kröfur sem byggjast á þeim sjálfsögðu mannréttindum að dagvinnulaun dugi fyrir lágmarksframfærsluviðmiðum sem hið opinbera hefur gefið út en slíku er ekki til að dreifa í dag. 

Samningsaðilum ber siðferðisleg skylda til að ná saman áður en verkfall skellur á en til að það geti orðið þurfa Samtök atvinnulífsins að viðurkenna þá sjálfsögðu kröfu verkafólks að lágmarkslaun hækki jafnt og þétt á komandi árum og verði orðin 300.000 kr. innan 3 ára. En eins og staðan er í dag er fátt sem bendir til þess að sú verði raunin, allavega án verulegra átaka á íslenskum vinnumarkaði. En aldrei skal segja aldrei því vonandi fara forsvarsmenn Samtaka atvinnulífsins að átta sig á þeirri bláköldu staðreynd að íslenska þjóðin í heild sinni er sammála þessari eðlilegu, sanngjörnu og réttlátu kröfu um hækkun lægstu launa. 

Verkalýðsfélag Akraness er eitt fárra aðildarfélaga SGS sem ákvað að greiða verkfallsbætur strax eftir að fyrsta verkfallsdegi lauk og nú þegar hefur gríðarlegur fjöldi félagsmanna sótt um verkfallsbætur en félagið greiðir 10.000 kr. fyrir hvern verkfallsdag og því ljóst að kostnaður verkfallsjóðs VLFA er nú þegar orðinn milljónir króna vegna þeirra tveggja daga sem búnir eru af verkfallinu. Það er stefna Verkalýðsfélags Akraness að styðja og styrkja sína félagsmenn í þessum átökum enda eru þessir verkfallssjóðir til þess að mæta tekjutapi félagsmanna í hörðum vinnudeilum.