Það er svosem ekki orðin nein nýlunda að umræðan um stóriðjurnar hér á landi eigi undir högg að sækja hvað almenningsálitið varðar. Það skal algjörlega viðurkennast að formanni VLFA finnst þessi umræða oft á tíðum vera afar óvægin gagnvart þessum mikilvægu störfum sem unnin eru í stóriðjunni. En nú er Norðurál á Grundartanga sakað um það að reyna að koma sér hjá því að greiða skatta hér á landi með einhverjum bellibrögðum eins og fram kom í Kastljósi í gær.

Það er best að byrja á því að rifja upp starfsemi Norðuráls hér á landi. Norðurál hóf starfsemi hér árið 1998 og var framleiðslugeta fyrirtækisins 60 þúsund tonn og um 160 manns störfuðu hjá fyrirtækinu á upphafsárinu. Frá þeim tíma hefur verið botnlaus uppbygging hjá fyrirtækinu sem hefur gert það að verkum að fyrirtækið framleiðir nú um 290 þúsund tonn af áli og hjá fyrirtækinu starfa um 600 manns auk 1000 afleiddra starfa.

Rétt er að geta þess að þessa dagana eru gríðarlegar framkvæmdir hjá Norðuráli á Grundartanga sem munu standa í ein þrjú ár og eru þessar framkvæmdir einar af fáum á landinu sem nú eru í gangi. En þessar fjárfestingarframkvæmdir hjá Norðuráli á Grundartanga nema um 4 milljörðum króna bara á þessu ári en áætlað er að heildarkostnaðurinn við þær næstu 3 árin verði um 11 milljarðar króna. Á þessu sést hversu gríðarlega atvinnuskapandi þetta fyrirtæki er fyrir okkur Akurnesinga og þjóðarbúið í heild sinni nýtur góðs af.

Það er ýjað að því að Norðurál sé ekki að greiða neinn tekjuskatt hér á landi en það liggur fyrir að frá árinu 2009 hefur Norðurál greitt 3,4 milljarða í tekjuskatt og bara á síðasta ári greiddi fyrirtækið 1,6 milljarð í tekjuskatt. Auk þess hefur fyrirtækið greitt 1,2 milljarð í fyrirframgreiddan tekjuskatt en það var gert samkomulag við stjórnvöld um þennan fyrirframgreidda skatt vegna bágrar stöðu þjóðarbúsins. Þessu til viðbótar er fyrirtækið að greiða 300 milljónir í fasteigna- og hafnargjöld á hverju einasta ári svo ekki sé talað um skatttekjur sem ríki og sveitarfélög fá vegna þeirra starfsmanna sem starfa hjá fyrirtækinu en sá skattur er um 1 milljarður króna á ári.

Það er þyngra en tárum taki að lesa ummæli eftir Björn Val Gíslason, formann fjárlaganefndar, þar sem hann segir að það sé ekki rétt að Norðurál meðal annars hafi greitt tekjuskatt hér á landi. Eins og áður sagði þá greiddi Norðurál bara á síðasta ári 1,6 milljarð auk 400 milljóna í fyrirframgreiddan skatt og því er það með ólíkindum að heyra formann fjárlaganefndar saka Norðurál um að greiða ekki tekjuskatt hér á landi. Fáfræði formanns fjárlaganefndar ríður ekki við einteyming.

Það er óhætt að segja að Verkalýðsfélag Akraness hafi tekið margar syrpurnar við forsvarsmenn Norðuráls þegar kemur að því að semja um kaup og kjör. Það þekkja þeir sem hafa tekið þátt í þeim kjarasamningsviðræðum með formanni félagsins enda hefur mikið gengið á við kjarasamningsgerðina, jafnvel hurðum skellt og hart tekist á. En alltaf hefur verið komist að niðurstöðu þar sem undirritaðir hafa verið kjarasamningar. Í því samhengi er rétt að geta þess að laun og önnur kjaraatriði  í stóriðjunum eru umtalsvert betri en gengur og gerist á hinum almenna vinnumarkaði. Ástæðan fyrir því er sú að afkoma þessara fyrirtækja hefur verið mjög góð og þetta eru krefjandi störf sem unnin eru í stóriðjunum. Verkafólk sem hefur starfað hjá Norðuráli í 3 ár er með í heildarlaun með öllu í vaktavinnu fyrir 184 klukkustundir 505 þúsund krónur. Iðnaðarmenn á vöktum eru með 650 þúsund krónur í laun. Formaður félagsins fullyrðir að þeirri baráttu við að bæta kjör þessa fólks enn frekar sé hvergi nærri hætt því alltaf má gera betur. En formaður fullyrðir að þessi starfskjör bjóðast ekki á hinum almenna vinnumarkaði. Einnig er rétt að geta þess að í síðustu samningum var samið um svokallaðan stóriðjuskóla sem mun geta gefið starfsmönnum að loknu námi allt að 9% viðbótar launahækkun.

Það er orðið dapurlegt fyrir starfsmenn sem vinna í þessum stóriðjum að þurfa að lesa og hlusta stanslaust á neikvæða umræðu í garð þessara fyrirtækja. Á þeirri forsendu sá formaður sig knúinn til að skrifa þennan pistil, starfsmönnunum til varnar. Það er mikilvægt fyrir okkur Íslendinga að átta okkur á því að við byggjum okkar velferðarsamfélag upp á því að skapa hér gjaldeyristekjur. Það eru þrjár atvinnugreinar sem skapa um 90% þessara gjaldeyristekna, það er að segja sjávarútvegur, ferðaþjónusta og síðast en ekki síst stóriðjufyrirtækin. Þessum fyrirtækjum þarf að skapa þannig rekstrarskilyrði að þau geti vaxið og dafnað sem leiðir svo af sér hærri laun þeirra starfsmanna sem starfa hjá þeim og fjölgun starfa en ekki fækkun.

Við Akurnesingar gerum okkur algjörlega grein fyrir mikilvægi stóriðjunnar hér á Akranesi enda er nánast morgunljóst að ef að stóriðjunnar nyti ekki við þá væri hægt að slökkva ljósin hér á Akranesi og pakka saman. Svo mikilvæg er þessi starfsemi fyrir samfélagið á Akranesi og það þekkja allir þeir sem búa þar og í nærsveitum. Því biður formaður þá aðila sem tala niður þessa starfsemi að tala af ögn meiri virðingu fyrir þeim störfum sem þetta ágæta fólk sinnir dags daglega til að skapa hér gjaldeyristekjur fyrir íslenskt samfélag.  Gjaldeyristekjur sem hjálpa til við að halda úti löggæslu, mennta- og heilbrigðiskerfi hér á landi.

Það er óhætt að segja að það ríki algjört neyðarástand hjá íslenskum heimilum um þessar mundir. Nú liggja fyrir nýjar tölur um að fjármálastofnanir þessa lands hafi leyst til sín 4.290 íbúðir frá 1. janúar 2009 sem gerir 86 íbúðir á mánuði eða sem nemur rétt tæpum fjórum íbúðum hvern virkan dag á þessu tímabili. Já takið eftir, tæpar 4 íbúðir leysa fjármálastofnanir hér á landi til sín hvern einasta virka vinnudag ársins. Ugglaust fá fjölskyldur í einhverjum tilfellum að vera áfram í íbúðunum sem leigjendur til að þær lendi ekki beint á götunni en þetta eru skelfilegar tölur og sýnir í hvers lags gríðarlegri neyð íslensk heimili eru um þessar mundir vegna hrunsins.

Skiptingin á milli þeirra fjármálastofnana sem um ræðir og hafa leyst til sín skuldsett húsnæði landsmanna er eftirfarandi:

Samtals eru þetta eins og áður sagði 4.290 íbúðir sem fjármálastofnanir þessa lands hafa leyst til sín frá 1. janúar 2009. Á þessum tölum sést það skelfingarástand sem hér ríkir hjá íslenskum heimilum. Ég spyr mig hvað það kosti fjármálakerfið að leysa þessar íbúðir til sín og hvað það muni kosta að halda áfram að gera ekki neitt fyrir íslensk heimili. Þetta sýnir líka svo ekki verður um villst að allt tal um að gera ekki neitt fyrir skuldsett heimili er algjörlega ábyrgðarlaust enda ljóst að kostnaðurinn við að gera ekki neitt getur orðið mun meiri heldur en að grípa til róttækra aðgerða til bjargar íslenskum heimilum.

Formaður spyr sig hvernig geta stjórnmálamenn leyft sér að eyða tíma sínum í umræður á Alþingi um mál sem eru ekki nærri því eins mikilvæg og sú blákalda staðreynd að íslenskum heimilum er að blæða út eins og þessar tölur sýna svo ekki verður um villst.

Rétt er að geta þess að íslensk heimili bera ekki nokkra ábyrgð á þessu hruni og því er það þyngra en tárum taki að horfa upp á þær afleiðingar sem heimilin þurfa að sitja uppi með vegna afleiðinga hrunsins sem stjórnmálamenn og fjárglæframenn bera fyrst og fremst ábyrgð á.

Formaður vill segja við stjórnmálamenn: Vaknið! Þið getið ekki látið það átölulaust að verið sé að bera fjórar fjölskyldur út á hverjum einasta virka degi án þess að lyfta svo mikið sem litla fingri þessu fólki til bjargar. Þetta er brýnasta hagsmunamál íslensks samfélags í dag og það á að setja öll önnur mál á ís á meðan leyst er úr þessum vanda.

Það er nefnilega hægt að rifja það upp fyrir stjórnmálamenn sem koma nú og segja að það sé lýðskrum að ætla að koma íslenskum heimilum til hjálpar að það er búið að leggja á herðar íslenskra skattgreiðenda 427 milljarða til bjargar fjármálakerfinu vegna hrunsins. Sem dæmi þurftu íslenskir skattgreiðendur að greiða 16 milljarða bara í vaxtagjöld vegna endurreisnar fjármálakerfisins á síðasta ári. Og ugglaust er sú tala enn hærri á þessu ári. Því er það nöturlegt og dapurlegt að vita til þess að stjórnmálamenn skuli tala um lýðskrum þegar talað er um að koma íslenskum heimilum til hjálpar í ljósi áðurnefndra staðreynda.