Í vor ritaði formaður Verkalýðsfélags Akraness hér á heimasíðu félagsins að það væri svartur dagur hjá íslenskum launþegum þegar Alþingi Íslendinga samþykkti að afnema takmarkanir á frjálsri för launafólks frá hinum nýju ríkum EES.  Einnig ritaði formaður félagsins að það væri köld vatnsgusa sem íslenskir launþegar fengu frá Alþingi Íslendinga og það á sjálfan baráttudag launafólks 1. maí, en þá tóku lögin gildi.

Verkalýðsfélag Akraness varaði stórlega við því að takmörkunum yrði aflétt og gerði það m.a. í umsögn til félagmálanefndar Alþingis. Á það var því miður ekki hlustað.   Einnig bárust varnaðarorð frá stéttarfélögum vítt og breitt um landið um að aflétta ekki takmörkunum á frjálsri för launafólks frá ríkjum EES. Halda alþingismenn að stéttarfélögin hafa verið að vara við frjálsri för launafólks frá ríkjum EES að ástæðulausu?  Nei, aldeilis ekki. Stéttarfélögin sáu einfaldlega í hvað stefndi og áhyggjur stéttarfélagana hafa því miður ræst að langstærstum hluta.

Hvað var það sem Verkalýðsfélag Akraness hræddist við að takmörkunum yrði aflétt?  Jú, það var fyrst og fremst það að því markaðslaunakerfi sem við höfum haft hér við lýði undanfarin ár yrði stórlega ógnað með óheftum innflutningi á ódýru vinnuafli frá Austur - Evrópu.  Einnig óttaðist félagið að atvinnurekendur myndu í stórauknum mæli sækjast eftir ódýru erlendu vinnuafli á kostnað íslenskra launþega.  Því til viðbótar taldi félagið að íslensk stjórnvöld væru á engan hátt tilbúin til þess að taka við því gegndarlausa innstreymi á erlendu vinnuafli sem klárlega myndi fylgja í kjölfarið ef takmörkunum yrði aflétt.  Að lokum gagnrýndi félagið það að í nýju lögunum væri verið að takmarka eftirlit stéttarfélaganna með erlendu vinnuafli og færa það nánast alfarið til Vinnumálastofnunar.  Félagið sá að Vinnumálastofnun hafði ekki þann mannskap sem þarf til að sinna þessu eftirliti og ekki heldur þá sérþekkingu á íslenskum kjarasamningum sem þarf til. Sú þekking liggur að sjálfsögðu hjá stéttarfélögunum.

Margt af því sem Verkalýðsfélag Akraness varaði félagsmálanefnd Alþingis við hefur ræst eftir að lög um frjálsa för launafólks frá ríkjum EES voru sett þann 1. maí sl.

Það liggur fyrir að hart er sótt að þeim markaðslaunum sem nú eru greidd hér á landi.  Það bendir margt til þess að íslenskt verkafólk sé byrjað að missa vinnuna vegna þeirrar gríðarlegu sprengingar sem orðið hefur á innflutningi á erlendu vinnuafli til landsins eftir 1. maí, eins dæmin sýna hér á Akranesi.  Inní landið streymir ódýrt vinnuafl frá bláfátækustu ríkjum Evrópu og afar erfitt fyrir stéttarfélögin að sinna því eftirlitshlutverki sem þeim er í raun skylt að gera.  Allt eru þetta blákaldar staðreyndir sem ekki er hægt að þræta fyrir.  Það er mat formanns félagsins að þetta sé einfaldlega rétt að byrja.  Félagsleg undirboð eiga eftir að aukast enn frekar þegar samdráttur verður á íslenskum vinnumarkaði.  Formaður félagsins óttast það einfaldlega að íslenskt verkafólk verði undir í baráttunni við þau félagslegu undirboð sem fylgja óheftum innflutningi á ódýru vinnuafli frá Austur - Evrópu.

Nú um áramótin munu Rúmenía og Búlgaría ganga inní Evrópusambandið og ætla íslensk stjórnvöld virkilega að heimila þessum bláfátækustu ríkjum Evrópu óheftan aðgang að íslenskum vinnumarkaði? Alþingi þarf að vera búið að taka afstöðu til þess í desember.  Ef það gerist þá yrði það algert stórslys.  Við ráðum nú þegar ekki við þá sprengingu sem orðið hefur á innflutningi erlends vinnuafls frá aðildarríkjum EES á síðustu mánuðum, hvað þá að hleypa launafólki frá þessum tveimur fátækustu ríkjum Evrópu inn á íslenskan vinnumarkað.

Það er alveg klárt að það kraumar í mörgum íslenskum launþegum vegna þeirrar þróunar sem átt hefur sér stað eftir að frjáls för launafólks var heimiluð 1. maí.  Verkalýðsfélag Akraness hefur alls ekki mælt með því að landinu verði lokað fyrir erlendu vinnuafli, síður en svo, við þurfum á erlendu vinnuafli að halda til að geta haldið tannhjólum atvinnulífsins gangandi.  Hins vegar vill Formaður Verkalýðsfélags Akraness að við Íslendingar getum stjórnað flæði erlends vinnuafls sjálfir eftir ástandi á atvinnumarkaði hverju sinni.  Þannig var það fyrir 1. maí en á óskiljanlegan hátt ákvað Alþingi Íslendinga að aflétta takmörkunum á frjálsri för launafólks frá ríkjum EES þvert á vilja stéttarfélagana.

Öllum nema tveimur starfsmönnum byggingarfyrirtækisins Sveinbjarnar Sigurðssonar sem starfa hér á Akranesi hefur verið sagt upp störfum.  Í heildina eru þetta alveg um 20 íslenskir starfsmenn sem eru flestir ef ekki allir með búsetu á Akranesi. Þessar uppsagnir koma þrátt fyrir að verkefnastaða fyrirtækisins sé mjög góð hér á Akranesi um þessar mundir. 

Eftir þeim upplýsingum sem formaður félagsins hefur aflað sér þá eru næg verkefni hjá umræddu fyrirtæki alla vega næstu tvö árin.  Formaður félagsins fór og hitti nokkra þeirra starfsmanna sem fengu uppsagnarbréf um mánaðarmótin og voru þeir afar hissa yfir þessum uppsögnum sé tekið tillit til þeirra verkefnastöðu sem nú þegar liggur fyrir.  

Þeir starfsmenn sem formaður ræddi við í morgun óttast að nú eigi að fá utanaðkomandi verktaka sem hafa óheftan aðgang að ódýru vinnuafli frá hinum fátæku ríkjum Austur - Evrópu  til að vinna við þær framkvæmdir sem nú þegar liggja fyrir hér á Akranesi.  Starfsmennirnir sögðu einnig að það væri gott að starfa hjá fyrirtækinu og verkefnastaða væri góð.  Á þeirri forsendu harma þeir að fyrirtækið skuli grípa til þessara uppsagna og óttast eins og áður sagði að ódýrt erlent vinnuafl verði fengið til að vinna þau störf sem þeir hafa unnið við.

Formaður félagsins sagði í vor þegar takmörkunum á frjálsu flæði launafólks frá hinum nýju ríkjum ESS var aflétt að það væri svartur dagur fyrir íslenskt launafólk.  Einnig að það væri köld vatnsgusa sem íslenskt verkafólk fengi framan í sig og það á sjálfan baráttudag verkalýðsins 1. maí, en þá tóku lögin gildi.

Umrætt fyrirtæki hefur alla tíð verið vel virt hér á Akranesi og ætíð komið vel fram við sína starfsmenn.   Vissulega óttast formaður VLFA að fyrirtæki sem greitt hafa sínum íslenskum starfsmönnum eftir þeim markaðslaunum sem í gildi eru séu einfaldlega ekki samkeppnisfær við þau fyrirtæki sem eingöngu eru með ódýrt vinnuafl í sinni þjónustu. 

Formaður Verkalýðsfélags Akraness óttast stórlega að 20 íslenskir verkamenn og iðnaðarmenn séu að missa vinnuna einfaldlega vegna þess að aðgengi fyrirtækja að ódýru vinnuafli er óheftur. 

Það er alveg á hreinu að sú þróun sem á sér nú stað á íslenskum vinnumarkaði er skelfileg fyrir íslenska launþega.   Inn í landið flæðir afar ódýrt vinnuafl frá bláfátækum ríkjum Austur - Evrópu sem gerir ekkert annað en að gjaldfella launakjör íslensks launafólks.  Formaður félagsins spyr hvað ætla íslensk stjórnvöld að gera þegar Rúmenía og Búlgaría ganga inní Evrópusambandið um næstu áramót? Eiga þessi tvö bláfátækustu ríki Evrópu að hafa óheftan aðgang að íslenskum vinnumarkaði ?

Að sjálfsögðu vilja Samtök atvinnulífsins frjálst flæði frá Rúmeníu og Búlgaríu, alveg eins og þau börðust með hæl og hnakka fyrir frjálsri för launafólks frá hinum nýju ríkjum EES.  Samtök atvinnulífsins og ríkisstjórn Íslands nota frjálst flæði launafólks sem hagstjórnunartæki.  SA til að halda aftur af launaskriði og ríkisstjórnin til að reyna að hemja verðbólguna og er það gert á kostnað íslenskra launþega.

Það er rétt að vekja athygli á því að ef Alþingi Íslendinga hefði samþykkt að fresta frjálsri för launafólks frá hinum nýju aðildarríkjum EES eins og Verkalýðsfélag Akraness mælti með, þá væri fyrirtækum ekki heimilt að segja íslensku verkafólki upp störfum til þess eins að ráða ódýrt erlent vinnuafl.   Alþingi samþykkti hins vegar að aflétta takmörkunum þó svo að Alþingi hafi haft heimild til fresta frjálsri för launafólks frá ríkjum EES allt til ársins 2011.  Verkalýðsfélag Akraness varaði við því í umsögn til félagmálanefndar Alþingis að takmörkunum yrði aflétt, á það var því miður ekki hlustað.

Reyndar spyr formaður Verkalýðsfélags Akraness sig að því hvernig það geti staðist að verið sé að segja íslenskum verkamönnum upp störfum á sama tíma og það komu um 1000 erlendir starfsmenn til landsins og það bara í  september einum saman.  Það komu einnig um 700 erlendir starfsmenn í október samkvæmt upplýsingum frá Vinnumálastofnun. 

Samtals hafa komið yfir 7000 þúsund erlendir starfsmenn á þessu ári og eru þessar tölur byggðar á upplýsingum frá Vinnumálastofnun.  Einnig segir Vinnumálastofnun að 2000 þúsund erlendir starfsmenn sem starfa á íslensum vinnumarkaði hafi ekki verið tilkynntir til Vinnumálastofnunar eins og lögin kveða á um. 

Með öðrum orðum er ekkert vitað á hvaða launakjörum 2000 þúsund erlendir starfsmenn er á eða hvort verið sé að borga þeim eftir íslenskum kjarasamningum eða ekki.  Það er alveg ljóst eins og Verkalýðsfélag Akraness hefur margoft bent á að íslenskur vinnumarkaður og íslenskt samfélag er og var á engan hátt tilbúið til að taka við þeim gríðarlega fjölda erlends vinnuafls.  Dæmin sýna það svo sannarlega.