Það má klárlega halda því fram að straumhvörf hafi orðið í íslenskri verkalýðsbaráttu þegar kom í ljós að B-listi undir forystu Sólveigar Önnu Jónsdóttur hafi borið sannfærandi sigur í stjórnarkjöri í stéttarfélaginu Eflingu. En sigur Sólveigar var gríðarlega stór þar sem hennar listi fékk 80,17% greiddra atkvæða og því liggur algerlega fyrir að umboð hennar getur vart verið skýrara.

Um leið og það lá fyrir að B-listi Sólveigar Önnu Jónsdóttur ætlaði að bjóða fram til stjórnarkjörs í Eflingu og það lá fyrir að áherslur B-listans samræmdust algjörlega áherslum Verkalýðsfélags Akraness ákvað formaður að styðja B-listafólk opinberlega enda mikilvægt að fólk sem hefði sömu sýn og við í VLFA næði kjöri þar. Það var ekki bara að formaður lýsti opinberlega yfir stuðningi við Sólveigu Önnu og hennar fólk heldur fór formaður einnig með henni á þrjá vinnustaði til að fara yfir þá miklu baráttu sem þarf til að ná árangri við að lagfæra kjör íslensks verkafólks.  

Það má segja að við sem höfum stjórnað Verkalýðsfélagi Akraness frá árinu 2004 höfum beðið eftir þessum degi lengi enda liggur fyrir núna að nýr meirihluti hafi náð yfirhöndinni innan ASÍ.  Meirihluti þar sem formenn þeirra stéttarfélaga hafa sömu sýn, áherslur og stefnur þegar kemur að því að lagfæra kjör lágtekjufólks og kröfur á hendur stjórnvöldum. Þessi meirihluti samanstendur af VR, Eflingu, Framsýn og Verkalýðsfélagi Akraness en þessi fjögur stéttarfélög hafa 53% vægi innan ASÍ. Þessu til viðbótar liggur fyrir að fleiri stéttarfélög, sérstaklega innan Starfsgreinasambands Íslands, munu að öllum líkindum taka undir þessar nýju áherslur og stefnubreytingar sem þessi félög munu leggja áherslu á. 

Hver hefði trúað því að þessar gríðarlegu breytingar myndu eiga sér stað á forystu tveggja stærstu stéttarfélaga innan ASÍ? Í fyrra vann Ragnar Þór Ingólfsson glæsilegan sigur til formennsku í VR en vinátta og sameiginleg sýn á stéttarfélagsbaráttu formanns VLFA og VR hefur verið til staðar frá því hann tók við formennsku. Eftir þennan mikla sigur Sólveigar Önnu til formennsku í Eflingu styrkist staða þessa bandalags til mikilla muna enda hefur Sólveig Anna sömu sýn á hvernig heyja á verkalýðsbaráttu eins og formenn VR og VLFA.

Það er morgunljóst að með þessum glæsilegu sigrum Ragnars Þórs og Sólveigar Önnu til formanns í tveimur af stærstu stéttarfélögum á Íslandi hafa verið send skýr skilboð um að svokallaðri samræmdri láglaunastefnu verði algjörlega hafnað og krafa um markvissari og róttækari  verkalýðsbaráttu verði tekin upp þar sem unnið verði af alefli að því að lagfæra kjör lágtekjufólks.

Það er líka ljóst að Samtök atvinnulífsins og stjórnvöld verða að opna augun fyrir þeim staðreyndum að þessi meirihluti mun ekki og ætlar sér ekki að sætta sig við þá misskiptingu, óréttlæti og ójöfnuð sem hefur fengið að viðgangast í íslensku samfélagi í marga áratugi.

Krafan verður skýr. Lagfæra þarf lægstu tekjur þannig að ráðstöfunartekjur þeirra hækki umtalsvert.  Það er hægt að gera bæði með krónutöluhækkunum sem og breytingu á skattkerfinu þar sem horft verður á að létta á skattbyrði þeirra sem höllustum fæti standa í íslensku samfélagi.

Það er líka mikilvægt fyrir stjórnvöld að átta sig á því að meirihluti innan ASÍ mun ekki láta þetta skefjalausa dekur við fjármálaöflin átölulaust lengur. Dekur sem byggist á okurvöxtum, verðtryggingu og því að húsnæðisliðurinn sé inni í lögum um vexti og verðtryggingu.  Einnig er morgunljóst að taka verður á hinum tryllta leigumarkaði þar sem græðgivæðingin hefur svo sannarlega tekið sér bólfestu enda nægir að nefna í þessu samhengi að leiguverð á höfuðborgarsvæðinu hefur hækkað um 75% frá árinu 2011 á meðan lægstu laun hafa einungis hækkað um 52% á sama tíma. Svo tala menn um fordæmalausa kaupmáttaraukningu hjá þeim tekjulægstu!

Já það er af nægu að taka en eitt af því sem þessi meirihluti mun klárlega leggja áherslu á er að samið verði um krónutöluhækkanir í stað prósentuhækkana enda eru prósentuhækkanir aflgjafi misskiptingar, óréttlætis og eykur á ójöfnuð í íslensku samfélagi.

Í dag ætla formenn VLFA, VR og nýkjörinn formaður Eflingar að funda og fara yfir stöðuna og stilla saman strengi sína en það er ljóst að þessir formenn hafa sömu sýn á hvernig eigi að fara í næstu kjarasamningsgerð en kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði verða lausir um áramótin næstu.

En eitt er víst að Samtök atvinnulífsins og stjórnvöld skulu átta sig á því að þessi hópur mun taka upp ný vinnubrögð þar sem ekki verður liðið að byrja kjarasamningsviðræður í nóvember og ljúka þeim mörgum mánuðum eftir að kjarasamningar runnu út. Slík vinnubrögð og eftirgjöf er liðin og núna verður aldrei liðið að kjarasamningar verði ekki klárir um leið og nýr samningur rennur út.

Formannafundur ASÍ sem haldinn var fimmtudaginn 28. febrúar 2018, samþykkti í atkvæðagreiðslu að segja ekki upp kjarasamningum. Alls greiddu 49 atkvæði en þeir voru með 79.062 félagsmenn (heilsársstörf) á bak við sig.

Niðurstaða formanna: 

Já, vil segja upp 21 (42,9%)

Nei, vil ekki segja upp 28 (57,1%)

Vægiskosning:

Já 52.890 (66,9%)

Nei 26.172 (33,1%)

Í atkvæðagreiðslunni þurfti bæði meirihluta fundarmanna sem fóru með atkvæði á fundinum og meirihluta þess atkvæðavægis sem að baki þeim standa. Þar sem ekki náðist meirihluti fundarmanna var tillaga um uppsögn samninga felld.

Kjarasamningar á almennum vinnumarkaði munu því gilda til ársloka.

Formaður félagsins skal fúslega viðurkenna að hann hefur verið mjög hugsi eftir þennan formannafund. Hann er hugsi yfir því af hverju myndaðist ekki breið samstaða um uppsögn kjarasamninga. Sérstaklega í ljósi þess að degi fyrir formannafundinn fékk almenningur í þessu landi fréttir af því að laun forstjóra Landsvirkjunar hafi verið hækkuð um 800 þúsund á mánuði. Það má líka segja að það stoði lítt að vera með forsenduákvæði í kjarasamningum og fara síðan ekkert eftir þeim þegar forsendur eru brostnar.

Þessu til viðbótar kom líka frétt í gær sem kvað á um að launakostnaður 26 lykilstjórnenda viðskiptabankanna þriggja hafi numið rúmum 1 milljarði í fyrra. Þessu öllu til viðbótar hefur legið fyrir að kjararáð hefur hækkað embættismenn og æðstu ráðamenn þjóðarinnar í launum frá árinu 2013 frá 500 þúsundum á mánuði upp í allt að 750 þúsund eða sem nemur 64% uppí tæp 75%

Á sama tíma hafa lágmarkslaunataxtar verkafólks hækkað um 65 þúsund á mánuði eða sem nemur 34%. Þetta þýðir að ef lágmarkslaun hefðu tekið sömu breytingum og kjararáð gaf æðstu ráðamönnum þjóðarinnar frá árinu 2013 þá væru lágmarkslaun ekki 280 þúsund á mánuði heldur 356 þúsund í dag, hér munar 76 þúsundum á mánuði.

Atburðir síðustu daga voru því svo sannarlega kornið sem fyllti mælirinn hjá okkur í Verkalýðsfélagi Akraness og því töldum við ekkert annað í stöðunni en að segja þessum kjarasamningum upp enda fordæmalaus forsendubrestur búinn að eiga sér stað.

Það voru því gríðarleg vonbrigði að ekki skyldi nást meirihluti hjá formönnum fyrir uppsögn þótt rétt sé að geta þess að þeir formenn sem vildu segja samningum upp voru með um 70% félagsmanna að baki sér.

Formaður VLFA gerði grein fyrir  afstöðu stjórnar á formannafundinum og færði góð og gild rök fyrir því af hverju ætti að segja kjarasamningum upp og rakti m.a. allt þetta sem hér kemur fram á fundinum í dag.

Formaðurinn kom líka inn á þann skefjalausa blekkingarleik sem stundaður er þegar talað er um að það sé búin að eiga sér stað fordæmalaus kaupmáttaraukning og þá sérstaklega hjá þeim tekjulægstu.Hann benti á þá bláköldu staðreynd að leiguverð á höfuðborgarsvæðinu og víðar hefur samkvæmt opinberum gögnum hækkað um 75% frá árinu 2011, en á sama tíma hafa lágmarks launataxtar hækkað um 64%. Semsagt bullandi kaupmáttarskerðing hjá lágtekjufólki sem er á leigumarkaði en ekki kaupmáttaraukning eins reynt er að halda fram af Samtökum atvinnulífsins og fleirum.

Formaðurinn sagði líka hátt og skýrt á fundinum að Verkalýðsfélag Akraness muni aldrei taka þátt í nýju vinnumarkaðsmódeli að norrænni fyrirmynd sem gengur út á að skerða og takmarka samningsfrelsi stéttarfélaga og beisla möguleika launafólks að sækja sér alvöru kjarabætur. Hann sagðist vita að Samtök atvinnulífsins, hluti af forystu ASÍ og stjórnvalda hafi verið og muni halda áfram að reyna að koma þessu „fjandans“ vinnumarkaðsmódeli á.

Á þessari forsendu m.a. er formaður afar hugsi og gríðarlega svekktur yfir því að formannafundurinn hafi ekki sameinast um að segja samningum upp og krefja atvinnurekendur um leiðréttingar á forsendubrestinum og einnig krafið stjórnvöld um aðgerðir vegna okurvaxta, afnáms verðtryggingar og að húsnæðisliðurinn færi úr lögum um vexti og verðtryggingu sem og að hækka persónuafsláttinn sem kemur þeim tekjulægstu best. Öll Þessi atriði sem formaður kom inn á í sinni ræðu á formannafundinum, skipta öll miklu máli fyrir launafólk og heimili þessa lands.

Núna þarf að hugsa hvaða leikir eru í stöðunni og formaður ætlar rétt að vona að menn fari ekki að vinna bakvið tjöldin að nýju vinnumarkaðsmódeli en því miður grunar formanni VLFA að svo verði. En eitt er víst að VLFA mun beita sér af alefli gegn öllum slíkum hugmyndum er lúta að nýju Salek samkomulagi!