Það er skuggalegt að skoða þróun á launum sjómanna frá árinu 2015 og svo launin 2017 en það er óhætt að segja að þau séu nánast í frjálsu falli vegna lækkunar á fiskverði í íslenskum krónum. Þessu til viðbótar er rétt að vekja athygli á því að sumar fiskitegundir hafa einnig lækkað í erlendri mynt og nægir að nefna að karfaverð hefur lækkað um 45% sem helst má rekja til lokunar á Rússlandsmarkaði.

Formaður hefur skoðað hvaða áhrif þessi gengisstyrking og lækkun á fiskverði hefur haft á afkomu skipverja á Helgu Maríu AK og Ásbirni RE miðað við aflamagn þessara skipa árið 2016, en tekjufallið er gríðarlegt og nemur 5 til 6 milljónum á ársgrundvelli miðað við 192 róðrardaga eða sem nemur um 50%.

Þetta sést vel á samanburði á fiskverði í maí 2015 og maí 2017 miðað við aflamagn ársins 2016, en þá kemur í ljós að aflaverðmætið t.d. hjá Helgu Maríu lækkar úr 1,3 milljörðum í 855 milljónir eða um rúmlega 425 milljónir, en hér er lækkun á aflaverðmæti sem nemur um 50%.

Það er ljóst að margar hliðar eru á gríðarlegri gengisstyrkingu krónunnar og lækkunar á fiskverði og ein hliðin er sú að laun sjómanna hafa lækkað um sem nemur allt að 50% á einungis tveimur árum. Það má ekki heldur gleyma því að þetta tekjufall sjómanna hefur síðan áhrif á skatttekjur ríkis og sveitarfélaga sem og á verslun og þjónustu í þeim sveitafélögum þar sem sjávarútvegur er ríkur þáttur í atvinnusköpun.

Það er ljóst að sjómannadagurinn verður haldinn í skugga gríðarlegs tekjufalls íslenskra sjómanna vegna mikillar styrkingar á krónunni og lækkunar á afurðaverði og núna er sú staða að koma upp að erfiðlega getur gengið að manna íslenska skipaflotann ef ekki fer að verða breyting á gengi krónunnar og hækkun á fiskverði.

Það er morgunljóst að við sem þjóð verðum að passa okkur á að skapa ekki þannig forsendur að okkar helstu útflutningsgreinum verði stefnt í mikið rekstraróöryggi því ef það gerist þá munum við sem þjóð öll tapa.

Nú verða stjórnvöld að bregðast við og það geta þau gert m.a. með því að koma vitinu fyrir fulltrúa Seðlabankans með því að lækka vexti og síðan verða stjórnvöld að afnema verðtryggingu á fjárskuldbindingar heimilanna. Íslensk heimili vita hvað gerist ef gengið fellur en þá er ljóst að íslensk heimili munu verða fyrir miklum búsifjum þar sem verðtryggðar skuldir heimilanna geta stökkbreyst á skömmum tíma.

Á þessu sést að hér er við gríðarlegan vanda að etja en það er morgunljóst að ekki er hægt að ógna okkar helstu útflutningsgreinum með linnulausri styrkingu krónunnar því á endanum mun það koma illa í bakið á okkur almenningi og þá sögu þekkjum við vel.