Það er óhætt að segja að fundurinn sem Verkalýðsfélag Akraness og bæjaryfirvöld stóðu fyrir í gær hafi heppnast fullkomlega. Bíóhöllin var kjaftfull af fólki og mikill stuðningur var við því að reglugerð fyrrverandi sjávarútvegsráðherra sem heimilar auknar hvalveiðar yrði látin standa.

Fundurinn byrjaði á ávarpi frá formanni Verkalýðfélags Akraness. Sagði hann m.a. þetta hér:

"Það er óhætt að segja að það ríki skelfingarástand í atvinnumálum okkar Íslendinga eftir þær efnahagslegu hamfarir sem hafa riðið yfir íslenskt samfélag á undanförnum vikum og mánuðum.  Í dag eru 13.468 einstaklingar skráðir atvinnulausir á hér á landi og fer þeim ört fjölgandi. Til dæmis gerir Vinnumálastofnun ráð fyrir því að allt að 20.000 manns verði án atvinnu þegar líður á vorið.

Það voru því afar ánægjulegt tíðindi sem bárust 27. janúar síðastliðinn þegar fyrrverandi sjávarútvegsráðherra tilkynnti að gefin hefði verið út reglugerð um auknar hvalveiðar til ársins 2013.  Í þessari reglugerð er veiðiréttarhöfum heimilt að  veiða  100 hrefnur og 150 langreyðar á ári.  Fram hefur komið í fréttum að þessar veiðar geti skilað allt að 300 hundruð nýjum störfum á ársgrundvelli."

Eftir að formaður hafði lokið máli sínu tók bæjarstjóri Akraneskaupstaðar til máls og skoraði hann á sjávarútvegsráðherra að vera ekki með neinn gunguskap og láta áðurnefnda reglugerð standa óhaggaða.

Allir þeir sem tóku til máls, sama hvort það voru þingmenn NV-kjördæmis eða þá núverandi eða fyrrverandi sjávarútvegsráðherrar, voru sammála því að Íslendingar ættu að nýta sínar sjávarauðlindir að gefnu áliti frá Hafrannsóknarstofnun. Með öðrum orðum þá virtust allir vera sammála því að við ættum að hefja auknar hvalveiðar.

Hins vegar sagði núverandi sjávarútvegsráðherra, Steingrímur J. Sigfússon, að hann ætlaði sér að kanna lagalegt gildi þess að fyrrverandi sjávarútvegsráðherra hafi heimilað þessar auknu hvalveiðar á síðustu starfsdögum sínum og dró Steingrímur í efa að ráðherra í starfsstjórn hefði heimild til að setja slíka reglugerð. Hann ætlaði einnig að kalla alla þá hagsmunaaðila sem koma að þessu máli til fundar við sig og vonaðist hann til að niðurstaða myndi liggja fyrir í málinu fljótlega. Hann lofaði þó ekki að það myndi taka einhverja daga, frekar vikur.

Magnús Stefánsson frá Framsóknarflokki sagði að ef Steingrímur drægi það í efa að Einar K. Guðfinnsson hefði haft heimild til að gefa þessa reglugerð út þá væri ekki nema eitt að gera fyrir Steingrím, það er að gefa út nýja reglugerð á sömu forsendum.

Kristinn H. Gunnarsson Frjálslynda flokki sagði að ef sjávarútvegsráðherra vogaði sér að afturkalla áðurnefnda reglugerð þá yrði lögð fram vantrauststillaga á Steingrím J. Sigfússon.

Herdís Þórðardóttir, Sjálfstæðisflokki, sagði að það væri skýlaus réttur okkar að nýta okkar sjávarauðlindir og því væri það glapræði ef núverandi sjávarútvegsráðherra myndi afturkalla þessa reglugerð.

Sturla Böðvarsson lýsti yfir fullum stuðningi við þessa ákvörðun Einars K Guðfinnssonar og það gerði einnig Guðjón Arnar Kristjánsson og tóku þeir sterkt til orða um að það væri skylda okkar að nýta okkar sjávarauðlindir með skynsömum hætti.

Guðbjartur Hannesson frá Samfylkingu gagnrýndi fyrrverandi sjávarútvegsráðherra fyrir það hvernig hann stóð að þessari reglugerð og sagðist ekki skilja hvers vegna hann hefði ekki fyrir löngu verið búinn að heimila auknar hvalveiðar. Með því að hafa ekki verið búinn að því hefði hann stefnt málinu í hættu. En hann vildi ítreka það að hann væri talsmaður þess að hefja hvalveiðar og nýta þá stofna í samráði við veiðiráðgjöf Hafrannsóknarstofnunar.

Jón Bjarnason sagði að við ættum að veiða og nýta en það væri mikilvægt að þetta væri gert í sátt og samlyndi við ferðaþjónustuna í landinu.

Sent var beint út frá fundinum í tíu-fréttum RUV í gær, sjá hér.

Einnig var viðtal við formann í síðdegisútvarpi rásar 2, hlusta hér

Hægt er að lesa ræðu formanns í heild sinni með því að smella á meira.

Fundarstjóri, sjávarútvegsráðherra þingmenn, fulltrúi Hafrannsóknarstofnunnar, ágætu fundarmenn.

Það er óhætt að segja að það ríki skelfingarástand í atvinnumálum okkar Íslendinga eftir þær efnahagslegu hamfarir sem hafa riðið yfir íslenskt samfélag á undanförnum vikum og mánuðum.  Í dag eru 13.468 einstaklingar skráðir atvinnulausir á hér á landi og fer þeim ört fjölgandi. Til dæmis gerir Vinnumálastofnun ráð fyrir því að allt að 20.000 manns verði án atvinnu þegar líður á vorið.

Það voru því afar ánægjulegt tíðindi sem bárust 27. janúar síðastliðinn þegar fyrrverandi sjávarútvegsráðherra tilkynnti að gefin hefði verið út reglugerð um auknar hvalveiðar til ársins 2013.  Í þessari reglugerð er veiðiréttarhöfum heimilt að  veiða  100 hrefnur og 150 langreyðar á ári.  Fram hefur komið í fréttum að þessar veiðar geti skilað allt að 300 hundruð nýjum störfum á ársgrundvelli. 

Það liggur fyrir að hrefnuveiðimenn hafa í hyggju að stunda veiðar og vinnslu frá Akranesi, en slíkt myndi að sögn hrefnuveiðimanna skapa allt að 30 ný störf  í okkar samfélagi og veitir ekki af þegar um 300 manns eru nú án atvinnu í bæjarfélaginu. 

Það er ljóst að verði hafnar hvalveiðar á grundvelli þeirrar reglugerðar sem hefur verið gefin út myndi það þýða gríðarlega innspýtingu fyrir atvinnulífið hér á Vesturlandi og það mun einnig skapa þjóðinni umtalsverðar útflutningstekjur.

Það var því sorglegt að heyra í fulltrúum nýrrar ríkisstjórnar og það strax á meðan viðræður um stjórnarmyndun áttu sér stað að það yrði eitt af fyrstu verkum nýrrar ríkisstjórnar að endurskoða þá ákvörðun að heimila hvalveiðar og það var gefið sterklega í skyn að heimildin um auknar hvalveiðar yrði jafnvel afturkölluð.

Í fyrradag samþykkti síðan ríkisstjórnin tillögu Steingríms J. Sigfússonar sjávarútvegsráðherra um að hvalveiðiréttarhöfum yrði send formleg viðvörun um að ákvörðun fyrri ríkisstjórnar hafi verið tekin til endurskoðunar.  Sagði sjávarútvegsráðherra að viðvörunin væri send út  til að tryggja að umræddir veiðiréttarhafar ættu ekki bótarétt á hendur ríkinu.

Þessi samþykkt ríkisstjórnar er með öllu óskiljanleg sérstaklega í ljósi þess að ný ríkisstjórn hefur sagt að eitt af brýnustu verkefnum hennar sé að koma tannhjólum atvinnulífsins að stað aftur og koma í veg fyrir stóraukið atvinnuleysi. 

Í starfi mínu sem formaður í Verkalýðsfélagi Akraness fæ ég oft í viku til mín félagsmenn sem hafa misst atvinnu sína og það er oft nöturlegt að sjá þann ótta,vonleysi og angist sem skín úr andlitum þessara einstaklinga.  Því spyr ég, hvernig geta menn svo mikið sem leyft sér að hugsa um að slá allt að 300 störf út af borðinu í því skelfilega ástandi sem nú ríkir á íslenskum vinnumarkaði?

Ágætu fundarmenn

Það eina sem ég get gagnrýnt fyrrverandi sjávarútvegsráðherra fyrir í þessu máli er að hafa ekki verið búinn að tilkynna auknar hvalveiðar mikið fyrr.  Hann hefði til að mynda getað gert það samhliða tilkynningunni um 30 tonna aukningu í þorski. Aðalmálið hins vegar er að það búið er að heimila auknar veiðar á hval, íslensku þjóðinni til hagsbóta. 

Hver eru rök þeirra sem ekki vilja auknar hvalveiðar?  Jú, þau eru þau að hvalveiðar geti skaðað ferðaþjónustuna hér á landi.  Þessi rök halda ekki, einfaldlega vegna þess að frá því við hófum veiðar á hrefnu árið 2003 hefur verið gríðarleg aukning á ferðamönnum ár frá ári.  Það er búið að veiða uppundir 300 hvali frá árinu 2003, samt fjölgar erlendum ferðamönnum stöðugt. Það er mat mitt að hvalaskoðun og hvalveiðar geti vel farið saman ef báðir aðilar sýna hvorum öðrum fullan skilning.

Ég man hér á árum áður, þegar vinnsla var í Hvalstöðinni í Hvalfirði, þann mikla fjölda erlendra ferðamanna sem þangað komu og oft og tíðum voru fimm eða sex rútur fullar af erlendum ferðamönnum að skoða hvalskurð.

Önnur rök sem heyrst hafa eru þau að hvalveiðar skaði okkar fiskmarkaði erlendis. Við þessu er ekki nema eitt að segja: Samtök fiskvinnslustöðva og Landssamband íslenskra útvegsmanna  styðja þessar hvalveiðar. Það eru þessir aðilar sem eru að selja sínar afurðir á erlendum fiskmörkuðum og ef þeir hafa ekki áhyggjur af sínum viðskiptamörkuðum þá er ástæðulaust að vera með einhverja forræðishyggju í þeim efnum.

Þriðju rökin eru þau að ekki sé til markaður fyrir þessar afurðir.  Því vísa þeir aðilar sem munu stunda þessar veiðar alfarið á bug og telja að þeir geti hæglega selt allar sínar afurðir bæði á erlendum mörkuðum og á innlendum markaði.  Það er engin ástæða né rök til að draga orð þeirra í efa.

Að sjálfsögðu eigum við að nýta allar okkar sjávarauðlindir að gefnu áliti frá Hafrannsóknarstofnun.  Það er skýlaus réttur okkar sem sjálfstæðar þjóðar að nýta okkar auðlindir á skynsaman hátt.

Kæru fundarmenn

Rétt er minna menn á að einstaka þingmönnum sem nú eru orðnir ráðherrar hefur verið tíðrætt um að það eigi að viðhafa lýðræðisleg vinnubrögð í íslensku samfélagi og þessir sömu aðilar hafa kallað eftir því að hlustað sé á þjóðina

Málið er einfalt, það liggur fyrir að hagsmunaaðilar vítt og breitt um samfélagið hafa lýst yfir fullum stuðningi við þessa ákvörðun fyrrverandi sjávarútvegsráðherra.  Þessu til viðbótar var birt skoðanakönnun í fyrradag sem Sjávarnytjar lét gera, þar kom fram að um 70% þjóðarinnar styðja hvalveiðar og allt bendir til þess að þingmeirihluti sé fyrir þeirri ákvörðun sem nú liggur fyrir. Á þeirri forsendu verður fróðlegt að sjá hvort þeir aðilar sem nú stjórna hlusti ekki örugglega á þjóðina, vilji þjóðarinnar er skýr.

Ágætu fundarmenn

Það er hlutverk Verkalýðsfélags Akraness að verja öll þau störf sem eru á okkar félagssvæði og það er einnig hlutverk félagsins að leggja okkar af mörkum til þess að störfum fjölgi. Á þeirri forsendu styður Verkalýðsfélag Akraness þessa ákvörðun heils hugar.  Einfaldlega vegna þess að auknar hvalveiðar stuðla að endurreisn íslensks efnahagslífs.

Að lokum skora ég á sjávarútvegsráðherra að láta reglugerðina frá 27 janúar sl. um auknar hvalveiðar standa óhaggaða.  Takk fyrir….